برای دومین سال پیاپی با تصمیم وزارت کشور و مجموعه استانداری ها این فرصت در اختیار استان ها قرار گرفت تا در ششمین دوره نمایشگاه توانمندی های صادراتی ایران اکسپو 2024 (8 تا 12 اردیبهشت) شرکت کرده و توانمندی صادراتی و فرصت های سرمایه گذاری هایشان را برای ارائه به سرمایه گذاران و هیات های تجاری داخلی و خارجی 119 کشور به نمایش بگذارند. محصولات و دستاوردهای استان ها در حوزه های مختلف صنعتی و کشاورزی در هفت گروه کالایی از جمله صنایع غذایی، کشاورزی و شیلات، صنعت، فرش و صنایع دستی و گردشگری، دارو، تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی، محصولات شیمیایی، آرایشی و بهداشتی، صنعت ساختمان و خدمات فنی-مهندسی و پتروشیمی عرضه شد. این تصمیم در قالب طرح تحولی با عنوان طرح توسعه زنجیره های ارزش راهبردی استان ها بود و در ششمین دوره از این نمایشگاه اجرا شد. در شرایطی که دشمنان جمهوری اسلامی ایران همواره سعی می کنند ایران را در انزوا قرار دهند تا روابطش به خصوص روابط تجاری اش با کشورهای منطقه و البته کشورهای همسو کمتر شود، دولت سیزدهم عزمش را جزم کرد تا با اجرای طرح هایی از این دست همکاری های تجاری اش را با کشورهای همسایه گسترش بدهد و مبادلات و تجارت دوسویه و مکمل را بین ایران و کشورهای منطقه تا آنجا که امکانش وجود دارد پیش ببرد. دولت حلقه وصل این اتصال را استانداری هر استان قرار داد تا این نهاد با توجه به ویژگی ها و اختیاراتی که دارد، زمینه بسیاری از همکاری ها و هم افزایی ها را برای اتصال قابلیت های داخلی و بازارهای منطقه فراهم کند. در ششمین دوره از نمایشگاه ایران اکسپو، همگی 31 استان کشور حضور داشتند و هر استان با 2 محصول از زنجیره های اولویت دار اصلی و با زنجیره ای از تامین مواد اولیه تا بازاریابی و کسب و کار حضور پیدا کرد. دستاوردهای حضور در این نمایشگاه را با تعدادی از نمایندگی های حاضر در غرفه های استان ها مطرح کردیم.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه استان خراسان رضوی پنجمین استان پهناور ایران و دومین استان پرجمعیت کشور است، گفت: موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد این استان در مرکز اتصال خاورمیانه، آسیا و اروپا و مسیر جاده ابریشم، برخورداری از بازار گسترده در داخل و کشورهای همسایه، نیروی انسانی آموزش دیده، ذخایر عظیم انرژی و مرز مشترک با افغانستان و ترکمنستان از مهم ترین ظرفیت هایی است که موجب تعامل اقتصادی خراسان رضوی با بیش از 80 کشور جهان شده است.

هادی توانا گفت: در عرصه صنعت خراسان رضوی با وجود بیش از 5 هزار و 600 واحد صنعتی و معدنی قطب دوم صنعت خودرو و قطعه سازی و همچنین قطب تولید فولاد در شرق کشور است. وجود 41 شهرک و ناحیه صنعتی، فعالیت بیش از 893 معدن با ذخیره حدود 3 میلیارد تن و استخراج سالانه 29 میلیون تن مواد متنوع معدنی همچون سنگ آهن، طلا، آهک، کرومیت، سیلیس، سنگ تزئینی، مس و گچ از جمله توانمندی های این استان در عرصه معدن است.وی با اشاره به اینکه استان خراسان رضوی در نمایشگاه اکسپو 2024 دو زنجیره ارزش اصلی با عنوان زنجیره ارزش زیارت و گردشگری و زنجیره فولاد معرفی کرد، تصریح کرد: شهر مشهد به دلیل وجود بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) مورد احترام مسلمانان اقصی نقاط دنیا است و سالانه بیش از 30 میلیون زائر و توریست داخلی و خارجی رهسپار این شهر مقدس می شوند که این رقم در افق 1404 به بیش از 40 میلیون زائر و مسافر افزایش خواهد یافت. همچنین آرامگاه مشاهیری چون فردوسی، خیام و عطار، برخورداری از 10 درصد موزه های کشور و قرار گرفتن بیش از 33 منطقه نمونه گردشگری در سطح بین المللی، ملی، استانی و محلی نشانه دیگری از وجود جاذبه های فراوان گردشگری و قابلیت های سرمایه گذاری در این استان است.

توانا ادامه داد: از مجموع 292 رشته صنایع دستی کشور 70 رشته در خراسان رضوی فعال است و از این تعداد 22 رشته بومی و مزیت دار استانی است که رشته های تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در نیشابور، سنگ تراشی و حکاکی روی سنگ در مشهد و سفالگری گناباد از هنرهای اصیل و مهم این استان است و سهم قابل توجهی در اشتغالزایی و صادرات صنایع دستی استان دارد.

این مسئول با بیان اینکه در عرصه تجارت خارجی استان با داشتن چهار پایانه، دو بازارچه مرزی و دو منطقه ویژه اقتصادی فعال سرخس و دوغارون به عنوان دروازه صادرات کالا بخش اعظمی از صادرات کشور به آسیای میانه و افغانستان را به خود اختصاص داده است، یادآور شد: این دوره از نمایشگاه در سطح بالاتری از پیش بینی های شرکت کنندگان و حتی خود برگزارکنندگان بود. سرمایه گذاران بسیار زیادی از کشورهای مختلف در این غرفه حضور پیدا کردند و تعداد بالایی توافقات اولیه بین استان ما و هیات ها شکل گرفت.

کارشناس امور معادن دفتر سرمایه گذاری استانداری استان زنجان در غرفه این استان گفت: استان زنجان با معرفی توانمندی های صادراتی و ظرفیت ها و فرصت های سرمایه گذاری در این نمایشگاه حضور یافت که زنجیره های نساجی، زیتون، کشمش، طیور، برق والکترونیک، گیاهان دارویی و صنایع سلولزی و شیمیایی 7 زنجیره راهبردی استان بودند که در این نمایشگاه به آنها پرداخته شد.

محسن محمدیان با بیان اینکه استان زنجان با توجه به موقعیت مطلوب قرارگیری اش به 50 درصد بازار تولید کشور در شعاع 400 کیلومتری خود از طریق 12 استان دسترسی دارد، گفت: زنجان با 7 استان همسایه و از طریق آنها به مرکز، غرب و شمال غرب کشور متصل می شود. قرارگیری در مسیر بین المللی انتقال کالا از شرق و غرب کشور و قرارگیری در طولانی ترین و مهم ترین بزرگراه قاره آسیا به نام «ای اچ وان»، نزدیکی به 5 مرز زمینی و دریایی بازرگان، نوردوز، آستارا، انزلی و باشماق در کردستان و نزدیکی به مناطق آزاد صنعتی تجاری ارس و انزلی و همچنین قرارگیری در مسیر گردشگری و تجارت به وسیله اتصال به مرکز کشور براساس جاده ابریشم، وجود گمرکات و ایستگاه باز بین المللی راه آهن در ایستگاه بناب، وجود دو نیروگاه فعال 500 مگاواتی و سه نیروگاه سیکل ترکیبی در حال ساخت از دیگر مزیت های این استان برای تجار به شمار می آید.وی یادآور شد: معرفی مزیت ها و ظرفیت ها برای توسعه تجارت و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، وجود بازارهای مطمئن و رو به گسترش کشورهای منطقه برای صنایع غذایی و کشاورزی که استان زنجان نیز در تولید آنها دارای مزیت نسبی است یکی از نقاط مهم ایجاد انگیزه برای سرمایه گذاری محسوب می شود. با ایجاد زنجیره تولید ارزش محصول زیتون در استان حدود 40 درصد از زیتون تولیدی کشور در این استان تولید می شود و از میزان میوه زیتون تولید شده در کشور حدود 47 درصد وارد فرایند روغن کشی و 53 درصد برای تولید کنسرو مورد استفاده قرار می گیرد. از مسائل و نقاط قوت در زنجیره ارزش زیتون تولید انواع مختلف محصولات جانبی و متنوع کنسرو و روغن زیتون است.کارشناس امور معادن دفتر سرمایه گذاری استانداری استان زنجان گفت: کشورهای عراق، روسیه، ترکیه، افغانستان، هند، ترکمنستان، آذربایجان، پاکستان، قزاقستان و... از مهم ترین مقاصد صادراتی محصولات بخش کشاورزی استان زنجان هستند.وی یادآور شد: زنجان استانی با دارا بودن کارخانه های بزرگ فعال در بخش های مختلفی است که از آن جمله می توان به فعالیت مجموعه های بزرگ در زمینه الکتریسیته فلزات، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، ساختمان، سلولزی و صنایع معدنی اشاره کرد. حدود 40 درصد از اقتصاد استان و تولید ناخالص داخلی استان را بخش صنعت تشکیل می دهد و بیش از 80 درصد صادرات استان نیز صادرات محصولات صنعتی است. استان زنجان دارای اولویت های ویژه در توسعه صنایع الکترونیک شهرک های فناوری اطلاعات و سرمایه گذاری در شهرک های دانش بنیان و پارک علم و فناوری در منطقه است همچنین دارای اولویت ویژه در تولید انواع دارو و محصولات پزشکی است.

استان زنجان با دارا بودن بیشترین واحدهای تولید فرآوری و صادرات شمش روی و سرب بزرگترین تولید کننده و صادرکننده این محصول در کشور بوده و چرخه تولید در این بخش کامل است؛ البته چنان که پیش تر هم گفتم، فعالیت واحدهای بزرگ تولیدی و صادراتی در زمینه تولیدات محصولات برق و الکترونیک، زنجان را به عنوان قطب این محصول در کشور معرفی کرده است که در تولید صنایع بالادستی صنعت برق کشور همچون ترانس های برق و ترانسفورماتور کلیدهای برق و دیگر تجهیزات این صنعت سهم بزرگی از شبکه توزیع و انتقال نیرو در کشور از آن استان زنجان است.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه گذاری و اشتغال استانداری هرمزگان اظهارداشت: نمایشگاه اکسپو2024 با محوریت توسعه زنجیره ارزش های راهبردی استان ها برگزار شد که استان هرمزگان هم مثل بقیه استان ها برای دومین سال متوالی با دو زنجیره فولاد و میگو به عنوان زنجیره های منتخب در این نمایشگاه شرکت کرد. فرهاد ملکشاهی، هرمزگان را استانی بر پایه اقتصاد دریا محور معرفی کرد و افزود: همه فعالیت هایی که در استان تعریف شده حتی در بحث فولاد به نوعی برای تامین آن به آب نیاز داریم. ما در استان به آب های آزاد دسترسی داریم و در بحث صادرات و تهیه مواد اولیه که مرتبط با اقتصاد دریا محور هستند مشکلی نداریم.وی با اعلام اینکه هدفگذاری ما در استان تولید 10 میلیون تن فولاد خالص است، گفت: در شروع زمان اجرای طرح زنجیره ارزش در استان هرمزگان تولید محصولات مختلف فولادی 4.1 میلیون تن بود اما در حال حاضر این رقم به 13 میلیون تن رسیده است که حدود 17 درصد رشد را نشان می دهد.

ملکشاهی با بیان اینکه قبلا ما فقط سنگ آهن را صادر می کردیم اما هم اکنون از حلقه سنگ آهن به حلقه های بعدی روی آوردیم که دارای ارزش افزوده بالاتری باشد، خاطرنشان کرد: تبدیل سنگ آهن به کنسانتره نخستین فرایندی است که اتفاق می افتد، پس از آن، ماده تغلیظ شده سنگ آهن قابل فروش، به واحدهای گندله سازی می رود که باید دارای عیار آهن بیش از 65 درصد باشد و عیار گوگرد کمتر از 0.02 درصد باشد. در آخر، برای تبدیل سنگ آهن به فولاد، آن را ابتدا به کنسانتره و بعد گندله و سپس آهن اسفنجی تبدیل می کنند. بعد از آن آهن اسفنجی به شمش تبدیل می شود که در هر کدام از این حلقه ها در حوزه معدن فرصت برای جذب سرمایه گذار داریم.

این مسئول اضافه کرد: در استان هرمزگان حدود 50 هزار هکتار از اراضی مستعد پرورش میگو شناسایی شده است. در ابتدای زنجیره ارزش سطح زیر کشت مزارع پرورش میگو 7 هزار و 800 هکتار بود که تاکنون 14 هزار و 800 هکتار آن اجرایی شده و هدفگذاری ما این است که بتوانیم اکثر این مزارع را زیر کشت ببریم.

مشاور برنامه راهبردی استاندار گلستان اظهار داشت: استان گلستان با 21 زنجیره ارزش افزوده برای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی در ششمین نمایشگاه توانمندی های صادراتی ایران در تهران شرکت کرد تا از این فرصت برای افزایش تولید و صادرات کالای غیرنفتی و ارزآوری برای کشور استفاده کند.

حمیدرضا دنکوب با بیان اینکه جبران عقب ماندگی گلستان برای شتاب در سرمایه گذاری، داشتن راهبردی کارآمد و برنامه راهبردی مشخص کننده است که باید براساس اولویت ها و نیاز منطقه اقدام شود، گفت: اقتصاد اصلی ساکنان گلستان بر پایه کشاورزی استوار بوده به طوری که اکنون 38 درصد تولید و اشتغال خالص استان در این بخش است و ضرورت دارد در افق چشم انداز علاوه بر افزایش تولید ناخالص داخلی استان، سهم بخش صنعت و خدمات را در ترکیب (پرتفوی) تولید ناخالص داخلی(GDP) استان به الگوهای کشورهای پیشرفته نزدیک کنیم.

وی با اشاره به اینکه صنعت شیلات یکی از حوزه های مهم اقتصادی استان گلستان به شمار می رود که نقش مهمی در ایجاد اشتغال و توسعه اقتصاد این خطه و به تبع آن کشور می تواند ایفا کند، افزود: استان گلستان در سال های اخیر با برنامه ریزی در ایجاد توسعه و تکمیل زنجیره ارزش کوشیده است تا نسبت به توسعه فعالیت های شیلاتی به عنوان یکی از بخش های راهبردی استان نقش ایفا کند. به منظور تحقیق و توسعه زنجیره ارزش در بخش شیلات استفاده از مشاوران علمی و مجرب در مطالعه طرح های شیلاتی دریا محور در بخش تولید میگو در تنهاترین مجتمع پرورش میگوی شمال کشور با استفاده از آب دریا پرورش ماهی در دریا و توسعه پرورش ماهیان خاویاری در اراضی ساحلی در سال های اخیر به عنوان یک اولویت برنامه ریزی شده است.

دنکوب خاطرنشان کرد: از دیگر گام های موثر در تکمیل زنجیره ارزش شیلات استان تجهیز و تکمیل مراکز بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی و غضروفی در سه مرکز استان بوده که از سال 72 تاکنون بیش از یک و نیم میلیارد قطعه بچه ماهی در این مراکز توسط کارشناسان بومی تولید شد. ضمن اینکه تامین بخشی از بچه ماهیان مورد نیاز مزارع پرورش ماهی نسبت به رهاسازی در دریا جهت بازسازی ذخایر اقدام شد که قطعا نقش موثری بر تثبیت زنجیره ارزش در بخش صید از دریا خواهد داشت. همچنین شیلات استان با همکاری شرکت های دانش بنیان و دو شرکت بخش خصوصی گام های موثری برای تکثیر و تولید بچه میگوی مورد نیاز در مجتمع پرورش میگوی گمیشان برداشته است که پیش بینی می شود در سال جاری بیش از 100 میلیون قطعه بچه میگو در این استان تولید شود که با دستیابی به این مهم بخش مهمی از مشکلات مربوط به زنجیره ارزش پرورش میگوی استان مرتفع خواهد شد.

مشاور برنامه راهبردی استاندار گلستان با بیان اینکه هر قراردادی با یک آشنایی و مذاکره شروع می شود، گفت: تا روز پایان نمایشگاه حدود 100 مذاکره داشتیم که 30 تا 40 درصد آن مربوط به مذاکرات با هیات های خارجی بود. تعدادی از این هیات ها تقاضای کالا و خدمت داشتند اما بیشتر آنها پیشنهاد سرمایه گذاری در استان را مطرح کردند.

الناز پرویز، دبیر انجمن صادرکنندگان استان اصفهان گفت: غرفه اصفهان در ششمین نمایشگاه ایران اکسپو 2024 شعاری با عنوان «اصفهان سرزمین فرصت های ناگفته» را انتخاب کرد که بازدیدکنندگان ظرفیت های موجود در اصفهان را ببینند، از وضع آنها مطلع شوند و سرمایه گذاری کنند.

پرویز اظهارداشت: استان اصفهان یکی از قطب های صنعتی کشور است که واحدهای صنعتی فعال بسیاری دارد. تحقیقی انجام دادیم و براساس چند شاخص بین المللی 60 کالا را به عنوان کالاهای برتر تولیدی که در این واحدهای صنعتی دارای مزیت صادراتی هستند، شناسایی کردیم و در اختیار بازرگانان و هیات های تجاری قرار دادیم. از میان زنجیره های ارزش فعال در اصفهان اولویت اول برای این نمایشگاه حوزه گردشگری و صنایع دستی و در نگاه بعد حوزه پوشاک و صنایع نساجی است. وی یکی از مهم ترین رویکرد اصفهان در این نمایشگاه را معرفی کالاهای مزیت دار به سرمایه گذاران عنوان کرد و افزود: غرفه اصفهان در نمایشگاه ایران اکسپو توانست نظر سرمایه گذاران داخلی و خارجی متعددی را جذب کند. هیات های تجاری عمان، پاکستان، قزاقستان و روسیه از جمله هیات هایی بودند که از غرفه ما بازدید و برای همکاری اعلام آمادگی کردند. علاوه بر این هیات ها، تجار بسیاری هم برای بحث تامین مالی و حل مشکلات شان به ما مراجعه کردند.

پرویز با بیان اینکه اعضای این انجمن، صادرکنندگان برتر استان اصفهان هستند، یادآور شد: بیشترین مشکلی که صادرکنندگان برای آن مراجعه کردند درباره موضوع تعهد ارزی است. سال ها این قضیه برقرار بوده که وقتی صادرکننده ای صادراتی انجام می دهد باید ارز را به کشور برگرداند. صادرکننده با برگرداندن ارز مشکلی ندارد اما مشکل امروز صادرکننده ها نرخ ارز است. مثلا اگر دلار آزاد 60 هزار تومان است، صادرکننده باید با دلار 40 هزار تومان ارز را برگرداند که اینجا 20 هزار تومان مابه تفاوت وجود دارد. بنابراین در ایران به نفع واردکننده است تا صادرکننده.دبیر انجمن صادرکنندگان استان اصفهان تاکید کرد: نهادهای دولتی مثل انجمن صادرکنندگان می توانند نقش پل ارتباطی بین دولت و فعالان اقتصادی باشند. دولت می تواند هنگام وضع قوانین با انجمن ها هم اندیشی داشته باشد و انجمن ها با انتقال شرایط و مشکلات موجود در فرایند تصویب قوانین به دولت کمک کنند. در واقع به جای اینکه هر فرد مشکلاتش را به صورت خاص بیان کند، انجمن ها می توانند مشکلات را دسته بندی و اولویت بندی کنند و آنها را به صورت جمعی با مسئولان در میان بگذارند. از آنجایی که انجمن ها وظیفه دارند تا واقعیت ها را به دولت ارائه دهند، می شود آنها را به عنوان بازوی مشورتی و تصمیم گیری در دولت به شمار آورد.