سرویس خارجی: داده های اخیر دولت ژاپن در مورد میلیون ها خانه خالی، از یکی دیگر از تبعات رشد جمعیت منفی در این کشور آسیایی پرده برداشت. طبق این داده ها، میانگین سنی جمعیت این کشور حدود 49 سال و میزان مرگ و میر 2 برابر نرخ تولد است! به عبارتی ژاپن تبدیل به کشوری پیر شده است.

ژاپن در حال حاضر یکی از پیرترین کشورهای جهان است. میانگین سنی این کشور نزدیک به 49 سال است در حالی که سال هاست دولت ژاپن تلاش می کند، تا با ارائه مشوق های نقدی و در نظر گرفتن یک سال مرخصی برای والدین، مردم را به داشتن فرزند بیشتر تشویق کند. اما این تلاش ها تاکنون راه به جایی نبرده و نتوانسته است نمودار کاهش جمعیتی این کشور را معکوس کند. اسفند سال گذشته داده های دولت ژاپن حاکی از این بود که نرخ تولد این کشور در سال 2023 به پایین ترین سطح خود رسیده و نرخ مرگ و میر بیش از

دو برابر تولد بوده است. نرخ ازدواج نیز در این کشور به پایین ترین سطح خود از سال 1933 رسیده است. به تازگی روزنامه «ژاپن تایمز» با استناد به داده های وزارت امور داخلی ژاپن گزارش داده است که شمار خانه های خالی در این کشور نیز تا اول اکتبر سال گذشته میلادی (نهم مهر 1402) به 9میلیون واحد رسیده است. این آمار جهش 510هزار واحدی از سال 2018 و آخرین آمار ثبت شده را نشان می دهد. افزایش خانه های خالی در این کشور به معنای، کاهش جمعیت در این کشور است. به عبارتی، وقتی خانواده پیری در این کشور فوت می کند، چون فرزندی وجود ندارد، خانه خالی می ماند! همچنین این میزان خانه خالی(9 میلیون)، دو برابر تعداد 4میلیون و 480هزار واحد خانه خالی ثبت شده در سال 1993 است. در همین حال، شمار کلی خانه ها 2میلیون و 610هزار واحد نسبت به کل واحدها برابر با 65میلیون و 20هزار واحد در سال 2018 افزایش یافته است. خانه های خالی در ژاپن 13.8درصد از خانه ها در این کشور را تشکیل می دهند و بر اساس برخی گزارش ها این میزان در سال های آینده به 30درصد افزایش خواهد یافت.

اداره آمار وزارت امور داخلی ژاپن دلیل اصلی افزایش تعداد خانه های خالی را مرتبط با خانه های افراد سالمندی می داند که پس از فوت یا نقل مکان به مراکز نگهداری (خانه سالمندان) خالی می شوند. از میان مسکن های خالی، خانه هایی که هیچ هدف خاصی از جمله اجاره یا فروش یا خانه دوم را دنبال نمی کنند با افزایش 370هزار واحدی به 3میلیون و 850هزار واحد رسیده است. آنها 42.8درصد از کل تعداد خانه های خالی را تشکیل می دهند که از سال 2003 (با 32.1درصد) به طور پیوسته افزایش یافته است. گفتنی است، این پژوهش از سال 1948 هر 5 سال یک بار در ژاپن انجام شده است.

همچنین گفتنی است، جمعیت ژاپن پس از آنکه در دهه 2000 میلادی رشد صفر درصدی را تجربه کرد، از سال 2010 رو به کاهش گذاشت و در سال های اخیر این کاهش با شتاب بیشتری رو به رو شده است. پیش بینی شده است جمعیت ژاپن تا اواسط این قرن با کاهش چشمگیری رو به رو شود و در سال 2065 به 88میلیون نفر تنزل یابد. در حال حاضر جمعیت ژاپن 125میلیون نفر است. این مسئله به این معناست که جمعیت ژاپن در مدت زمان 45 سال گذشته با کاهش 30درصدی رو به رو شده است.

براساس این گزارش مهم ترین دلیل کاهش جمعیت در ژاپن، عدم تمایل زنان به فرزندآوری است. نرخ باروری در ژاپن از دهه 1970 میلادی به بعد با کاهش رو به رو شده است. نرخ باروری در دهه 2000 میلادی به رقم 1.3درصد در ازای هر زن رسید. این رقم در 2005 میلادی به 1.26درصد رسید. در دهه 2010 میلادی به بعد نرخ باروری در ژاپن با افزایش اندکی رو به رو شد و به رقم 1.4درصد رسید. در ژاپن به صورت سنتی بارداری خارج از پیوند ازدواج بسیار اندک است. زایمان های خارج از ازدواج نیز در دهه 1950 حدود 2درصد از کل تولدها را در ژاپن به خود اختصاص داده است. بنابراین مهم ترین دلیل کاهش جمعیت در ژاپن عدم تمایل جوانان برای ازدواج اعلام شده است.

به باور کارشناسان، زنان جوان ژاپنی به دلیل برخورداری از فرصت های اقتصادی مناسب تمایلی به ازدواج و فرزندآوری ندارند. از دیگر سو میان سطح تحصیلات و میزان فرزندآوری زنان در ژاپن ارتباط وجود دارد. در حال حاضر نرخ ازدواج در میان زنانی که تحصیلات دانشگاهی دارند با کاهش 51درصدی رو به رو شده است. از دیگر سو، نرخ اشتغال زنان جوان نیز به میزان قابل توجهی در ژاپن با افزایش رو به رو شده است. به عبارت دیگر نرخ ازدواج زنان شاغل در رده سنی 29-25، از 45درصد در 1970 به 87درصد در 2020 رسیده است. همچنین کاهش نرخ ازدواج در ژاپن ناشی از تداوم نقش های جنسیتی سنتی داخلی است که بار سنگینی را بر دوش زنان برای مدیریت همزمان کارهای منزل و مراقبت از کودکان قرار می دهد.