آرشیو سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳، شماره ۴۸۲۷
جهان
۵

بن بست در مذاکرات آتش بس میان اسرائیل و حماس

دستور تخلیه شرق رفح

جدیدترین دور مذاکرات اسرائیل و حماس به بن بست رسیده و هم زمان، ارتش اسرائیل به ساکنان رفح در جنوب غزه دستور داد تا شرق این شهر را تخلیه کنند. این خواسته می تواند نشانه ای از حمله زمینی قریب الوقوع به رفح باشد. این اقدام اسرائیل آخرین تلاش های میانجی های بین المللی، ازجمله ویلیام برنز، مدیر سیا، برای میانجیگری برای آتش بس را پیچیده کرده است. برنز روز گذشته در اسرائیل با مقام های تل آویو دیدار کرد. حماس و قطر هم هشدار داده اند که حمله به رفح می تواند مذاکرات را از مسیر خارج کند. درحالی که میانجی ها برای پرکردن شکاف های باقی مانده تلاش می کردند، هیئت حماس مذاکرات را در قاهره ترک کرد. هم زمان یک مقام اسرائیلی نیز تایید کرده که مذاکرات به بن بست رسیده است ؛ اما دو مقام آمریکایی که نخواستند نام شان فاش شود، این تصور را که مذاکرات به بن بست رسیده، رد و عنوان کردند که طرفین هنوز در حال بررسی جزئیات جدیدترین پیشنهادها هستند. درحالی که مذاکرات با هدف دستیابی به آتش بس و آزادی گروگان ها ماه ها در جریان است و پیشرفت چندانی نداشته، نشانه هایی که دو طرف در حال نزدیک تر شدن به توافق بودند، در هفته گذشته ظاهر شد. به گزارش نیویورک تایمز، مانع اصلی در مذاکرات، مدت زمان آتش بس بود که حماس خواستار دائمی بودن آن شد و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، آمادگی خود را برای توقف موقت درگیری ها ابراز کرد. هر دو طرف یکدیگر را مسئول نبود پیشرفت در مذاکرات معرفی می کنند. نتانیاهو و ایالات متحده مدعی هستند که حماس توافق را متوقف کرده است. نتانیاهو گفت با خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه و پایان جنگ موافقت نخواهد کرد. او افزود که موافقت با چنین خواسته هایی به حماس اجازه می دهد تا کنترل غزه را دوباره در دست گیرد، توانایی های نظامی خود را بازسازی کند و سراسر اسرائیل را تهدید کند. او با بیان اینکه این گروه حماس است که مانع از آزادی گروگان های ما می شود، افزود که ما به هر طریق ممکن برای آزادی گروگان ها کار می کنیم، این اولویت اصلی ماست.

به گفته ارتش اسرائیل، حماس روز یکشنبه تقریبا 10 موشک از منطقه گذرگاه مرزی رفح شلیک کرد که در نتیجه آن، سه سرباز در نزدیکی گذرگاه کرم شالوم کشته شدند. حملات راکتی حماس در ماه های اخیر نسبتا نادر بوده و اسرائیل گفته است که به حملات هوایی پاسخ داده است. در مقابل، حماس نیز مسئولیت نبود پیشرفت در مذاکرات را به نتانیاهو نسبت داد و گفت که او در روزهای اخیر بار دیگر وعده داد که ارتش اسرائیل با توافق یا بدون توافق به رفح، جنوبی ترین شهر نوار غزه، حمله خواهد کرد. یک مقام اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، به نیویورک تایمز گفته است اسرائیل و حماس چند روز پیش به توافق نزدیک تر شدند؛ اما اظهارات نتانیاهو درباره رفح، حماس را وادار کرد که خواسته های خود را سخت تر کند تا این گروه مطمئن شود نیروهای اسرائیلی وارد رفح نخواهند شد. به گفته دو منبع امنیتی مصر، با این حال پس از هشدار اسرائیل برای تخلیه شرق رفح، سامی ابوزهری، یکی از مقامات ارشد حماس، به رویترز گفت که دستور تخلیه رفح قبل از حمله مورد انتظار اسرائیل، «اقدام خطرناکی است که پیامدهایی در پی خواهد داشت». نتانیاهو هفته ها ست قصد خود را برای انجام یک حمله زمینی به رفح، جایی که حدود یک میلیون فلسطینی در آن پناه گرفته اند، اعلام کرده است. دولت بایدن اسرائیل را تحت فشار قرار داده است تا از انجام عملیات بزرگ در این شهر خودداری کند. شاهدان گفتند که برخی از خانواده های فلسطینی پیام های متنی، تماس های تلفنی و آگهی هایی به زبان عربی دریافت کرده اند و به آنها اعلام شده است به سمت منطقه ای در 20 کیلومتری محل سکونت شان حرکت کنند که ارتش اسرائیل آن را «منطقه گسترده بشردوستانه» نام داده است. طرح اسرائیل برای حمله به رفح در حالی به مراحل اجرائی نزدیک می شود که این موضوع میان تل آویو و واشنگتن شکاف ایجاد کرده است. با این حال یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، در گفت وگو با همتای آمریکایی اش، عملیات را به بن بست دیپلماسی غیرمستقیم مرتبط کرد و حماس را مسئول آن دانست.

ارتش اسرائیل چارچوب زمانی خاصی برای تخلیه رفح تعیین نکرده؛ اما تخمین زده است که باید صد هزار نفر از منطقه ای که اعلام شده است، خارج شوند. وزارت دفاع اسرائیل همچنین با انتشار پیامی در ایکس اعلام کرد: «ارتش اسرائیل منطقه بشردوستانه در المواصی را گسترش داده است تا بتواند میزان کمک هایی را که به غزه ارسال می شود، در خود جای دهد. این منطقه بشردوستانه گسترده شامل بیمارستان های صحرایی، چادرها و مقادیر زیاد غذا، آب، دارو و لوازم اضافی است. مطابق با تصویب کابینه، پس از ارزیابی وضعیت جاری، حرکت تدریجی غیرنظامیان از مناطق مشخص شده در شرق رفح به سمت منطقه بشردوستانه هدایت خواهد شد. ارتش اسرائیل به تعقیب حماس در همه جای غزه ادامه خواهد داد تا زمانی که همه گروگان ها به خانه بازگردند». در سوی دیگر، آنروا، آژانس امدادرسانی سازمان ملل برای فلسطین، حمله احتمالی اسرائیل به رفح را به معنای «رنج و تلفات بیشتر غیرنظامیان» خوانده و هشدار داده است که عواقب این اقدام برای 1.4 میلیون نفر ویرانگر خواهد بود. این سازمان اعلام کرده است تا زمانی که امکان داشته باشد، در رفح حضور خواهد داشت و به امدادرسانی ادامه می دهد. سازمان خیریه ACTIONAID هم در این زمینه اظهار نگرانی و اعلام کرده است: «اجبار بیش از یک میلیون آواره فلسطینی برای خروج از رفح بدون مقصد امن، غیرقانونی است و عواقب فاجعه باری به دنبال خواهد داشت. این اتفاق در حالی رخ می دهد که امدادگران ما شرایط وخیم را در این منطقه ازجمله شیوع گسترده بیماری ها، گرسنگی و هرج ومرج گزارش می دهند». هم زمان با این تحولات، قرار است جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، در واشنگتن دیداری خصوصی و غیررسمی داشته باشد. بایدن آخرین بار در ماه فوریه با ملک عبدالله در کاخ سفید ملاقات کرد و آنها درباره چالش هایی ازجمله حمله زمینی احتمالی اسرائیل به جنوب غزه و بروز یک فاجعه انسانی گفت وگو کردند. اردن و دیگر کشورهای عربی به شدت از اقدامات اسرائیل انتقاد کرده و از اواسط اکتبر با شروع افزایش تلفات غیرنظامیان خواستار آتش بس شده اند. بنا بر اعلام کاخ سفید، بایدن آخرین بار روز 28 آوریل با نتانیاهو صحبت کرد و «موضع روشن خود» را درباره حمله احتمالی به شهر مرزی رفح در غزه تکرار کرد. رئیس جمهوری ایالات متحده در خواسته اش مبنی بر انجام نشدن حمله زمینی به رفح بدون برنامه ای برای حفاظت از غیرنظامیان فلسطینی، تاکید داشته است. با شدت گرفتن احتمال حمله به رفح، اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز بار دیگر خواستار آتش بس در جنگ غزه و آزادی گروگان های اسرائیلی شد.