سرویس خارجی: رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان این که «روسیه یک خطر جدی برای غرب است» اعلام کرد، اروپا باید توجه داشته باشد که «آمریکا نیز موقعیت هژمونی خود را از دست داده است.»(!)

«امانوئل ماکرون»، رئیس جمهور فرانسه طی ماه های گذشته بارها از «افول هژمونی آمریکا» و «لزوم استقلال امنیتی اروپا از آمریکا» گفته است. افول هژمونی آمریکا طی چند دهه گذشته موضوعی مهم برای پژوهش در آکادمی های روابط بین الملل و اقتصاد سیاسی بین الملل بوده است. رئالیست ها بر این باورند که با افول این هژمونی، نظم لیبرال کنونی و نهادها و رژیم های آن نیز از بین خواهد رفت و هژمون آینده- احتمالا- چین، بعد از صعود به راس هرم قدرت، نهادها و رژیم های وابسته به خود را ساخته و نظمی که هژمون قبلی ایجاد کرده بود را از بین خواهد برد.

در مقابل شماری از نهادگرایان لیبرال نیز بر این باورند که با افول هژمون آمریکا، نهادها و رژیم های بین المللی از بین نرفته و این نهادها با مرگ هژمون نیز به حیات خود ادامه خواهند داد لذا چندان هم نباید از افول هژمونی آمریکا نگران بود. اما افول هژمونی آمریکا به گفته واقع گرایان بیشتر از همه کشورهایی که پیش از این زیر چتر حمایت امنیتی و اقتصادی آمریکا قرار داشتند را نگران کرده است. اروپا در این میان بیشتر از سایرین نگران است و طی دو و نیم سال گذشته و به دنبال شروع جنگ اوکراین، دولت های اروپایی به چشم خود دیده اند که بدون حمایت آمریکا قادر به کمک به اوکراین و مقابله قدرت روسیه نیستند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در جریان یک سخنرانی در دانشگاه «آکسفورد» از افول هژمونی آمریکا آن هم در شرایطی که «تنش های امنیتی در جهان رو به گسترش است» ابراز نگرانی کرده است.

«جوزپ بورل» در جریان این سخنرانی گفت: «من تقابل بیشتر و همکاری کمتر در جهان را شاهد هستم. این یک روند رو به رشد در سال های گذشته بوده است؛ رویارویی بسیار بیشتر و همکاری بسیار کمتر. من دنیا را بسیار پراکنده تر می بینم. من دنیایی را می بینم که در آن قوانین رعایت نمی شود. من قطبیت بیشتر و چندجانبه گرایی کمتر می بینم. من می بینم که چگونه وابستگی ها تبدیل به سلاح می شوند. من شاهد هستم که سیستم بین المللی که پس از جنگ سرد به آن عادت کرده بودیم، دیگر وجود ندارد. آمریکا موقعیت هژمونی خود را از دست داده و نظم جهانی چندجانبه پس از 1945 در حال از دست دادن جایگاه خود است.»

«بورل» سپس با ابراز نگرانی از تبدیل چین به هژمون آینده جهان گفت: «من چین را می بینم که به جایگاه ابرقدرتی می رسد. آنچه چین در 40 سال گذشته انجام داده در تاریخ بشریت بی نظیر است. در 30 سال گذشته، سهم چین از تولید ناخالص داخلی جهان، از 6درصد به تقریبا 20درصد رسیده است، در حالی که ما اروپایی ها از 21درصد به 14درصد و آمریکا از 20درصد به 15درصد رسیده است. این یک تغییر چشمگیر در چشم انداز اقتصادی است. چین در حال تبدیل شدن به یک رقیب برای ما و آمریکا است. نه تنها در تولید کالاهای ارزان، بلکه به عنوان یک قدرت نظامی.»

«بورل» با اشاره به چالش های امروز جهانی ادامه داد: «در عین حال شاهد شتاب روندهای جهانی هستیم. تغییرات اقلیمی دیگر مشکلی برای آینده نیست. فروپاشی آب وهوا در حال حاضر رخ داده- برای فردا نیست، برای امروز است. تحولات تکنولوژیکی- به ویژه، هوش مصنوعی؛ اینها تغییراتی را ایجاد می کند که ما نمی توانیم به طور کامل درک کنیم. ما هشدارهایی می شنویم مبنی بر اینکه اروپا ممکن است بمیرد، باید چکار کنیم؟... ما نیاز به ارزیابی روشنی از خطرات روسیه داریم. روسیه به عنوان وجودی ترین تهدید برای اروپا در نظر گرفته می شود. شاید همه اعضای شورای اروپا با آن موافق نباشند، اما اکثریت پشت این ایده هستند. روسیه برای ما یک تهدید وجودی است و ما باید ارزیابی شفافی از این خطر داشته باشیم. در مواجهه با روسیه، وابستگی متقابل صلح به ارمغان نیاورد. برعکس، به وابستگی به ویژه به سوخت های فسیلی تبدیل شد و بعدا این وابستگی تبدیل به یک سلاح شد. امروز پوتین یک تهدید وجودی برای همه ماست. اگر پوتین در اوکراین موفق شود، به همین جا بسنده نخواهد کرد. چشم انداز داشتن یک دولت دست نشانده در کی یف مانند دولت بلاروس، و نیروهای روسی در مرز لهستان، و کنترل روسیه بر 44درصد از بازار غلات جهان، چیزی است که اروپایی ها باید از آن آگاه باشند. همه بیشتر و بیشتر از آن آگاه می شوند. اما من می دانم که همه در اتحادیه اروپا این ارزیابی را ندارند.»

از سوی دیگر امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه که طی روزهای اخیر اظهارات تنش زایی را درباره روسیه از جمله از امکان کاربرد سلاح اتمی علیه مسکو و یا اعزام نیرو به اوکراین مطرح کرده بود، اکنون بر لزوم باز بودن درهای مذاکره و ادامه گفت وگوها با روسیه سخن گفته است. به گزارش ایرنا به نقل از خبرگزاری تاس، ماکرون در مصاحبه با هفته نامه «لاتربیون» گفت: «ما با باز نگه داشتن درهای گفت وگو با روسیه کار صحیح را انجام می دهیم چراکه در غیر این صورت نظم جهانی و همچنین صلح و امنیت را نادیده گرفته ایم.»