یکی از شاخص های مهم توسعه انسانی را باید محققا گستردگی آموزش و پرورش و دسترسی به امکانات آموزشی قلمداد کرد. وقوف به این واقعیت بود که به دنبال فروپاشی دوران قرون وسطی، همگانی کردن علم را در سرلوحه کار تمامی کشورهای غربی قرار داد. «گستردگی» آموزش به یک سنت تبدیل شد و این مجموعه جغرافیایی در مسیر دگرگونی های فزاینده در تمامی حیطه های حیات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی قرار گرفت. اما فرآیندی که در غرب منجر به شکل گیری چشم اندازهای متعالی ارزشی، چارچوب های کارآمد اقتصادی، تعاملات سیاسی دو سویه و روابط اجتماعی حق محور گشت در گسترده وسیعی که جهان سوم نامیده می شود به چنین نهایتی راهگشا نشده