آرشیو پنجشنبه ۲‌شهریور ۱۳۸۵، شماره ۴۰۶۷
موسیقی
۱۴
نقد

تاملی بر آوای ایرانی شبکه چهار

آوای پشت پرده

هوشنگ سامانی

علاقه مندان موسیقی هنری ایران تا چند سال پیش، هماره حسرت بار به صفحه تلویزیون خیره می شدند و از خود می پرسیدند آیا می شود برنامه ای ویژه برای ساز و آواز ایرانی ساخت. این آرزو سرانجام با شکل گرفتن «آوای ایرانی» جامعه عمل پوشید و اکنون موسیقی دوستان چند سالی است که هفته ای یک شب به صفحه سیمای شبکه چهار خیره می شوند تا اندکی موسیقی ببینند و بشنوند. در آغاز کار، صرف پیدایش این برنامه، آنقدر لذت بخش بود که هرگونه انتقادی بر آن روا نبود، اما اکنون که برنامه به یک شکل ثابت و تقریبا یکنواختی رسیده است، می توان با تاملی در کیفیت آن، به صورت آرمانی اش نزدیکتر شد.

اگر در برنامه «آوای ایرانی» قرار است معرفت بینندگان نسبت به موسیقی ایرانی فراتر از آنی برود که الان هست، بی گمان با این نوع برنامه سازی ها، چیز مهمی دستگیر مشتاقان فرهنگ موسیقی ایرانی نخواهد شد. چرا که رویکرد اصلی این برنامه، بازگویی زندگی نامه موسیقیدانان ایرانی و شرح احوالات ایشان است. یعنی چیزی را که به صورت کتاب و مقاله هم می توان آموخت، به صورت یک برنامه گفتاری از نوع تلویزیون ارائه می دهند. در حالیکه بایگانی صدا و تصویر این سازمان، پر از نمونه های منحصر به فرد و بعضا تاریخی است که می توان به تناسب گفتار از آنها نه به عنوان چاشنی، بلکه برای تفهیم و آموزش بینندگان استفاده شایان برد. به این صورت که وقتی درباره آثار هنری یک استاد صحبتی می شود و به صورت مصداقی نامی از آثار وی به میان می آید، با فاصله اندکی پس از گفتار، بخشی از همان اثر ارائه شود تا مخاطب به طور ملموسی با هنر آن هنرمند مورد بحث آشنا شود.

اشکال دیگری که بر «آوای ایرانی» وارد می آید، ساختار غیر تلویزیونی آن است چنانکه همین مطالب و آهنگها را اگر به صورت رادیویی عرضه کنند، تفاوتی با شکل تصویری آن نخواهد داشت. با این حال راه هایی برای افزایش کیفیت «آوای ایرانی» وجود داردکه یکی از آن ها تدوین متناسب و بجای گفتار و موسیقی است چنانکه مخاطب احساس کند برنامه به صورت زنده تهیه و پخش می شود.