فرهنگ تشیع از همان ابتدا و بدو ظهور هیچ نسبتی با ظلم و ظلم پذیری نداشته است و همواره در طول تاریخ نهضتهای بسیاری را می توان یافت که با صبغه علوی در مقابل حکام ظالم قد علم کرده اند. در این میان ایران نیز بستر ظهور جریانات بسیاری از این جنس بوده که در برخی موارد حکومتهای جزیی و یا کوتاه مدت برپا کرده اند. از جمله این جریانات می توان به نهضت سربداران اشاره کرد که در منطقه خراسان ظهور و بروز یافت. خراسان از دیرباز از پایگاه های عمده تشیع در منطقه به شمار می رفت به ویژه آنکه حضور امام رضا(علیه السلام) و سادات در گسترش فرهنگ تشیع و معارف اسلامی در منطقه کمک شایانی کرد. حضور علویان پشتوانه اساسی و مهمی در جبهه سیاسی و فرهنگی بود و سبب تقویت مبانی اعتقادی تشیع شد.