آرشیو پنجشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۸۵، شماره ۱۳۵۰
صفحه اول
۱

ژان بودر در گذشت

توقف فیلسوف پست مدرن

امیرهوشنگ افتخاری راد: ژان بودریار از جمله مهم ترین فیلسوفان معاصر فرانسوی پس از بیماری طولانی درگذشت. به نظر می آید پس از مرگ ژاک دریدا، او مهم ترین فیلسوف درگذشته به حساب آید. نظریات این فیلسوف بر مفهوم رسانه و ارتباطات جمعی در جهان سرمایه داری فربه استوار است و به همین دلیل بعد از مک لوهان که به مقوله جهان رسانه یی پرداخته بود، در این زمینه از شهرت بسزایی برخوردار است. جمله معروف او یعنی «جنگ خلیج فارس هرگز رخ نداد» حاکی از این نکته است، زیرا این جنگ به واقع در عرصه نمادین رسانه رخ داد. از نظر بودریار «نمایش» چیزها از آن جهت برای ما اهمیت دارد که تعیین کننده نگاه ما به رویدادها است. او می گوید «اگر چیزی دیده نشود، گویی اصلا رخ نداده است.» بودریار معتقد است در جهانی که چیزها به طور مداوم از طریق رسانه ها وانمود یا جعل می شوند، دیگر نمی توان از اصل آن چیزها سخن گفت. بلکه ما صرفا با بازتولید چیزها طرف هستیم نه با تولید خود چیزها. به همین دلیل چیزها بیشتر از آنچه هستند، بر ما نمایان می شوند. بدین ترتیب واقعیت بیشتر از خود واقعیت می شود. بودریار این وضعیت را حاد واقعیت)hyper - reality(می نامد. رویدادها در اثر تکثیر و شبیه سازی ها، وانموده و جعل می شوند. بنابراین ما در عرصه نمادین واقعیت زندگی می کنیم نه خود واقعیت. او از همین منظر می گوید که 11 سپتامبر در عرصه نمادین رخ داد. 11 سپتامبر قصه تلخ دوران ماست به عبارتی مادر رویدادها است. از نظر او تروریسم امری غیراخلاقی است که واکنشی به جهانی سازی غیراخلاقی است. بودریار فیلسوفی است که در عرصه های مختلف زندگی، کتاب نوشت: عرصه هایی که ضرورت جهان حاد واقعیت هستند. بدین ترتیب شاید خود او را نیز باید فیلسوفی بیشتر از فیلسوف دانست به عبارتی بودریار، حاد فیلسوف است.