«روشنفکری دینی، یک مفهوم پارادوکسیکال است.»

مصطفی ملکیان، اندیشمند ایرانی، این را در همایش «دین و مدرنیته» که روز پنجشنبه در حسینیه ارشاد برگزار شد، گفت و افزود: «معتقدم یک روشنفکر می تواند مسلمان و متدین باشد، اما چیزی به نام «روشنفکر دینی» تحقق ندارد.»

او که درباره آسیب شناسی روشنفکری دینی سخن می گفت، برخی انتقادها را متوجه روشنفکری غیردینی هم دانست و افزود: «برخی ها هستند که مثل آقای دکتر نصر فقط «دین» را می خواهند و کاری با مدرنیته ندارند، بعضی ها هم مدرنیته را بدون حضور دین قبول دارند.»

سیدحسین نصر، پیش از سخنرانی ملکیان، در یک کنفرانس ویدیویی از آمریکا سخنرانی کرد.

در همایش دین و مدرنیته که به همت موسسه گفت وگوی تمدن ها برگزار شد، دیگر اندیشمندان ایرانی هم حضور داشتند.

محسن کدیور، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، یکی از آن ها بود که در سخنانی به آسیب شناسی مفهوم روشنفکری دینی پرداخت: «روشنفکری دینی و نواندیشی دینی یک جریان نیست و هنوز مراحل آغازین طفولیت و جنینی خود را طی می کند، به همین دلیل نمی توان از آن انتظارات زیادی داشت.»

عبدالکریم سروش که خود، حضور فیزیکی در همایش نداشت، مقاله ای ارایه کرده بود که توسط پسرش قرائت شد. او در این مقاله آورده بود: «روشنفکری دینی، معرفت اندیش و تجربت اندیش است و با ایدئولوژی مخالف است. مدرسه روشنفکری دینی، ترکیبی از تجربه بشری و تجربه نبوی است و هیچ کدام را در قبال دیگری قربانی نمی کند.»سارا شریعتی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران هم، یکی دیگر از سخنرانان همایش دین و مدرنیته بود که در باب آسیب شناسی روشنفکری دینی گویی بحث پروتستانتیسم پدر را بازگویی می کرد: «در جامعه ای که همه عرصه های اجتماعی آن با عرصه های تاریخی و سیاسی پیوند خورده است، نباید دین را به امری معرفتی و دور از حیات اجتماعی بدل کرد.»حمیدرضا جلایی پور، جامعه شناس هم در سخنان خود گفت: «اولاامروز دیگر جامعه شناسان نمی گویند که ابعاد دینداری محو می شود و یا از میان می رود. ثانیا، این فقط به دلیل جهان مدرن نیست که ابعاد دینداری تغییر می کند. ثالثا، تداوم ابعاد جمعی دینداری فرآیند پیچیده ای است و جامعه شناسان دینداری را ساده انگارانه نمی نگرند، بلکه آن را در هویت یابی دینداری و نیاز مردم به صلاح و مقولاتی پیچیده تر توضیح می دهند.»