مکتب اسلام به همه ابعاد انسان اعم از جسمی و روحی، مادی و معنوی، فکری و عاطفی و فردی و اجتماعی توجه عمیق دارد و هیچ یک از نیازهای بشر را مهمل نگذاشته است. پرورش عقل و فکر، کسب استقلال فکری و مبارزه با اموری که بر ضد استقلال عقل است از قبیل تقلید از نیاکان، از اکابر و چشم پرکن ها، موردعنایت جدی اسلام است.

از سوی دیگر، پرورش اراده و کسب مالکیت بر نفس و آزادی معنوی از حاکمیت میل ها و هوس ها مبنای بسیاری از عبادت های اسلامی و دیگر تعالیم این مکتب الهی است. همچنین پرورش حس حقیقت جویی، علم طلبی، پرورش عواطف اخلاقی، پرورش حس جمال دوستی و. .. هرکدام به نوبه خود مورد توجه عمیق اسلام است.