آرشیو دوشنبه ۲ مهر ۱۳۸۶، شماره ۱۴۹۹
تکنولوژی
۱۲

تولید همزمان برق و حرارت

عبدالله مصطفایی

احتمالا شما نیز خبر اخیر مربوط به انتشار مقادیر زیاد بخار در سطح یک خیابان در نیویورک را شنیده اید. این حادثه که با یک انفجار و سپس وقوع آتشفشانی از بخار، گل و لای و آسفالت همراه بود در نزدیکی خیابان چهل و یکم و لکزینگتون رخ داد و ابتدا به عنوان یک حمله تروریستی باعث ترس افکار عمومی امریکا شد ولی بعدا مشخص شد که اینچنین نبوده است.

حال فکر می کنید به چه دلیل این همه بخار از زیر یک خیابان در حال عبور بوده است؟ در جواب باید گفت که این بخارها به عنوان محصول جانبی یک نیروگاه برق است و خطوط انتقال آن از سال 1882 برای استفاده ساختمان های مستقر در ناحیه پایینی منهتن طراحی شده است (لوله منفجر شده مربوط به سال 1924 بوده است). این نیروگاه دارای هفت واحد تولید برق است و بویلرهایی هشت طبقه دارد و در هر ساعت حدود یک میلیون پوند بخار تولید می کند. این را باید یک معجزه دانست که انفجار تلفات زیادی نداشته است و فقط یک کشته و 20 زخمی بر جای گذاشته است. با این وجود جالب است بدانید که این سیستم یکی از مثال های بارز فناوری تولید همزمان برق و حرارت است. هرچند این ایده از قدیم الایام وجود داشته است ولی با افزایش قیمت انرژی در کشورهای وابسته به نفت این فناوری ها از اهمیت بیشتری برخوردار شده اند. منطق این فناوری نیز آن است که به ازای هر دلار هزینه شده برای سوخت، مقدار بیشتری انرژی استحصال شود. اما سوال دیگر شاید آن باشد که چرا در وسط فصل تابستان هنوز در داخل این لوله های زیرزمینی، بخار پرفشار جریان داشته است؟

آنچه بدیهی است اینکه این بخار برای مصرف در رادیاتور ساختمان ها ارسال نمی شده است. در جواب بایستی به هوش طراحان این سیستم اشاره کرد یعنی گفت که در فصل گرما از این بخار جهت به کار انداختن کمپرسورهای سیستم تهویه مطبوع ساختمان های منطقه اداری نیویورک استفاده می شود. هرچند این فناوری مدلی برای برنامه ریزی شهری و استفاده مجدد از بخار است ولی در سال 1989 انفجار این لوله های بخار حادثه مهلکی را پدید آورد. با وجود تمام این مسائل امروزه اقبال وسیعی به سمت فناوری های تولید همزمان برق و حرارت در سراسر امریکا وجود دارد چون می توان بهره وری از سوخت را افزایش داده و کاربردهای دوگانه یی را تعریف کرد.