آرشیو شنبه ۲۹ تیر ۱۳۸۷، شماره ۱۵۷۲
نگاه سوم
۳۲

یادگاری های ماندگار از خسرو شکیبایی

مشکل حکایتی است که تقریر می کنند

علیرضا مجمع

1 -آخرین تصویر به جا مانده از خسرو شکیبایی (که هنوز قلم نمی چرخد که در پیشوند نامش کلمه «مرحوم» را بنگاریم) دقیقا هجده روز قبل، در شب منتقدان شکل گرفت.

زمانی که روی صحنه آمد تا جایزه یکی از بهترین بازیگران سی سال سینمای پس از انقلاب را بگیرد. او رو به جمعیت انگشت اشاره اش را رو به آسمان گرفت، به این معنا که جایزه ای که می گیرد را مرهون لطف «او» می داند. پیش از آن اما خاک صحنه را بوسید. تصویری که بارها و بارها تکرار کرد و تبرک خاک صحنه را روی صورتش کشید.

2 -چه خوب که بازیگر نقش حمید هامون، خسرو شکیبایی بود. پس از 19 سال از بازی در نقش هامون، این شمایل کلاسیک شده را مشکل بتوان با بازیگر دیگری تصور کرد. لحظه های بازی ماندگار او در هامون بسیارند؛ از صحنه های متعدد دعوایش با مهشید (بیتا فرهی)، تا صحنه دادگاه که در آغوش فیلم آمد و بحث کشاکش عقل و ایمان در ذبح اسماعیل به دست ابراهیم با مرادش علی عابدینی. اما برای من صحنه ماندگار هامون آنجا است که حمید هامون به خانه پدری اش می آید تا تفنگ قدیمی را بردارد و آنجا مادربزرگش (آنیک شفرازیان، که خدایش بیامرزد) را می بیند. حمید دست در دست مادر بزرگ، بغض کرده و وقتی دست او را رها می کند، دیگر تمام حس جاری در بازی شکیبایی و آنیک به تماشاگر می رسد.

3 -شاید ماندگارتر از حمید هامون، برای من، نقش ماندگار سیدحسن مدرس در سریال مدرس باشد. پیش از هامون در سال های میانی دهه شصت. پیش از آنکه هادی اسلامی (که او هم در قافله ماندگاران است) همین نقش را در سریال مرغ حق بازی کند، تک گویی درخشان شانزده دقیقه ای شکیبایی در سخنرانی در مجلس که یک تیک رو به دوربین انگار دارد برای نمایندگان در نقش یک روحانی نطق می کند، تا سال های سال ماندگار خواهد بود.

4 -زمانی که خبر رفتنش آمد، بی اختیار شوکی عجیب به من وارد شد. انگار این حقیقتی نیست که باید بپذیریمش. بعضی از آدم ها اینجوری اند. رسول ملاقلی پور عزیز هم همین گونه بود و خیلی های دیگر. تنها می ماند تصاویر و یادگاری های ماندگاری که با آن لذت می بریم و هیچ گاه حضورش را کمرنگ نمی بینیم. خسرو شکیبایی همیشه زنده است تا هنر زنده است. مثل پرویز فنی زاده، علی حاتمی، مرتضی آوینی و خیلی های دیگر.