آرشیو سه‌شنبه ۸ امرداد ۱۳۸۷، شماره ۲۴۱۳
گلدونه
۸

پروفسور محمود حسابی پدر فیزیک ایران

هر وقت صحبت از فیزیک به میان میآید نام یک ایرانی محقق و فیزیکدان هم همراه آن به چشم می خورد و آن کسی نیست جز پروفسور محمود حسابی، اودر سال 1281 هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. پدر و مادر او اهل تفرش بودند. پروفسور محمود حسابی چهار ساله بود که به همراه پدر سفیرش به لبنان رفت. او از همان کودکی توانست قرآن و دیوان حافظ را به طور کامل حفظ کند. محمود پس از طی دوره ابتدایی و دبیرستان در هفده سالگی نخستین لیسانسش را در رشته ادبیات عرب از دانشگاه آمریکایی بیروت دریافت کرد. او بعدا در رشته های مهندسی راه و ساختمان، پزشکی، ریاضیات و ستاره شناسی فارغ التحصیل شد و همزمان توانست در رشته مهندسی معدن در دانشگاه سوربن فرانسه تحصیل کند. وی سرانجام رشته فیزیک را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد و توانست در 25 سالگی درجه دکترای خود را در رشته فیزیک با دفاع از رساله خود با عنوان <حساسیت سلول های فتوالکتریک> دریافت کند. او بعدها جزو بهترین شاگردان انیشتین نابغه جهان فیزیک شد. دکتر حسابی در بازگشت به وطن، تاسیس دانشگاه تهران را پیشنهاد داد و خودش معمار دانشکده فنی آن شد و تا آخرین روزهای عمر، ریاست گروه فیزیک این دانشکده را به عهده داشت. دکتر حسابی در دوران نخست وزیری مصدق، وزیر فرهنگ دولت او شد. پروفسور حسابی به چهار زبان انگلیسی، فرانسه، آلمانی و عربی سخن می گفت و به زبان های سانسکریت، لاتین، یونانی، پهلوی اوستایی، ترکی و ایتالیایی تسلط داشت. از این دانشمند بزرگ، بیست و پنج مقاله و کتاب به چاپ رسیده است. دکتر حسابی در سال 1990 میلادی به عنوان مرد نخست علمی جهان معرفی شد و در سال 1366 در کنگره 60 سال فیزیک کشور لقب پدر فیزیک ایران را به خود گرفت. او در سال 1371 در بیمارستان دانشگاه ژنو به هنگام معالجه قلبی، چشم از جهان فرو بست. از نکات جالب توجه این است که این دانشمند و فیزیکدان هموطن، دلبستگی ویژه ای به مفاخر ایرانی اسلامی داشت که از جمله می توان به علاقه شدید ایشان به زبان فارسی یاد کرد، به همین سبب وی برای واژه های بیگانه در فارسی، معادل یابی می کرد که نتایج زحماتش در فرهنگنامه ای، گرد آمده وتوسط انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چاپ شده است.