پژوهش هایی در تاریخ نوین ایران که توسط سیروس ایزدی و میترادات ایزدی به فارسی برگردانده شده مجموعه ای از نوشته های نویسندگان روسی به نام های و.تروبتسکوی، ن.آ.کوزنتسوا، ل وم کولاگیناو است که در سال 1383 توسط نشر ورجاوند چاپ شده است.

انتخاب کتاب معرفی شده با این استدلال است که بخشی از تاریخ اقتصاد ایران در دوره قاجاریه را شرح می دهد. در فصل استیلای امپریالیسم بر ایران بحث قابل توجهی درباره «استیلای بازرگانی خارجی دولت های امپریالیستی بر ایران» صورت پذیرفته است.

در این فصل «رشد اجتماعی-اقتصادی و سیاسی ایران در شرایط رخنه بیگانه»،؛ «مبارزه توده های مردم علیه امتیازات و انحصارات» نیز مورد توجه و کالبدشکافی قرار گرفته است.

«نقش عشایر یکجانشین و کوچی ایران در دوران نوین» یک فصل کامل از این کتاب را به خود اختصاص داده است. در صفحه 234 به بعد این کتاب که مبارزه ایرانی ها علیه امتیازات را در برگرفته می خوانیم. 27 اکتبر سال 1901 معاهده بازرگانی ایران و روسیه امضا شد. این معاهده نه تنها ماده 3 عهدنامه تجارتی قرارداد ترکمنچای را ملغی نکرد، بلکه اصول بازرگانی را که یکسره برای ایران تازگی داشت جاری کرد.

معاهده اول سال 1901 که به جای 5درصد عوارض گمرکی پیشین، تعرفه ویژه وضع کرده بود، مهم ترین بخش آن بود... از 30 قلم کالای روسی که به ایران صادر می شد و 90درصد همه صادرات روسیه به ایران بود، 8قلم آن یکسره از عوارض گمرکی معاف بود و 11 قلم آن عوارض بسیار ناچیز، یعنی عوارضی به مبلغ یک قران داشت. برای همه اقلام اساسی صادرات روسیه، عوارضی کمتر از 5درصد پیشین وضع شده بود، چنانچه شکر که 33درصد صادرات روسیه به ایران بود عوارضی برابر 4/3درصد داشت...

شرکت «برادران لینچ» که کنترل بازرگانی در بخش جنوب باختری ایران، در اساس با آن بود، از همه شرکت های انگلیسی که در ایران اهمیتی بیشتر داشت. این شرکت حتی در تهران دارای مغازه هایی بود که در آن خرده فروشی می کرد...»