ایرانیان خارج نشین، وقتی بعد از سال ها به تهران بازمی گردند، ممکن است خیلی چیزها را فراموش کنند، اما بعید است سراغی از میدان آزادی نگیرند و دوری دور آن نچرخند و غریبانه آهی از اعماق دل نکشند. این حکایت مخصوص ایرانی های دورافتاده از وطن نیست، که هر توریست و مسافر خارجی ای هم که پایش به ایران باز می شود، بی شک درباره مهم ترین میدان و نماد مدرنیته ایرانی سوال می کند و سراغ میدان و برج آزادی تهران را می گیرد. مجموعه برج و میدان آزادی، شاید مهم ترین تجربه معماری مدرن ایرانی است. آرشیتکت مجموعه آزادی حسین امانت است که در سال 1345 و در جریان مسابقه معماری ای که آن زمان برگزار شد، تلفیقی پیچیده از معماری ایرانی- اسلامی را الهام گرفته از معماری ایران باستان و معماری اسلامی دوره صفوی، برای ساختمان برج آزادی ارائه کرد. طراحی محوطه بیضی شکل میدان الهام گرفته از گنبد مسجد شیخ لطف الله است. طرح آب نما و فواره ها هم برگرفته از باغ ایرانی است. میدان آزادی تهران در غربی ترین نقطه مهم ترین خیابان غربی، شرقی پایتخت قرار دارد و اهمیت ارتباطی و ترافیکی آن غیرقابل انکار است. این میدان همچنین اصلی ترین میدان شهر برای تجمع های مردمی است. بسیاری از راهپیمایی ها و تظاهرات ها پیش از انقلاب منتهی به میدان آزادی می شد و هنوز هم بسیاری از اجتماعات رسمی و غیررسمی در این میدان اتفاق می افتد.