«تاریخ چیست؟» نزدیک به دو قرن است که این پرسش، مورد بحث، گفت وگو و اختلاف نظر در میان مورخان، تاریخ نگاران، جامعه شناسان و فلاسفه غربی بوده است.

برای نمونه، ای اچ کار مورخ نامدار قرن بیستم در دانشگاه کمبریج که رشته اش به ویژه تاریخ شوروی بود، کتابی به این عنوان دارد که به فارسی ترجمه شده است. این کتاب پاسخ گونه ای به نقد آیزایا برلین (فیلسوف نامدار و معاصر او در دانشگاه آکسفورد) از نظریات مبتنی بر جبر تاریخ در مقاله ای به عنوان «الزام تاریخی» و کتابش به عنوان جوجه تیغی و روباه (نقد بینش تاریخی لئون تولستوی) ارائه شده است. تازه اینها نمونه هایی از تحلیل ها و اختلاف نظرهای علمی و حکیمانه