ابواسحاق ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری، معروف به «کرخی»، جغرافیدان نامدار سده چهارم هجری قمری است. در هیچ یک از نوشته های گذشتگان سخنی از خاندان اصطخری به میان نیامده و از خانواده او نامی برده نشده است. از سال تولدش نیز اطلاع دقیقی نداریم. وی در اصطخر فارس پرورش یافت و پس از فراگیری فنون گوناگون، به تحصیل و تحقیق در دانش جغرافیا پرداخت. در اثنای گردآوری اطلاعات در مورد شهرهای گوناگون به سیاحت در کشورها و بلاد دیگر ترغیب شد. به همین سبب، قصد جهانگردی کرد. ابتدا، کشورهای مسلمان و شهرهای عرب تا هند و همچنین اقیانوس اطلس را طی کرد و با گروهی از دانشمندان و صالحان و ادیبان ملاقات کرد و اطلاعات خود را در دو کتاب مهم گرد آورد. در مورد زندگی اصطخری بیش از این نمی دانیم. سال فوت او را نیز به دقت ذکر نکرده اند، اما بنا بر شواهدی پس از 340 و 346 ق را برای فوت او آورده اند که 346 ق صحیح تر به نظر می رسد. اصطخری پس از ابوزید احمد بن سهل بلخی، دانشمند ایرانی سده سوم و چهارم هجری، از پایه گذاران علم جغرافیا در جهان اسلام است. او نخستین عالم اسلام است که درباره دانش جغرافیا به تالیف پرداخت و آثار مستقل و نفیسی از خود به یادگار گذاشت و به همین جهت پیشوای جغرافیدانان مسلمان محسوب می شود. مطالب کتاب اصطخری برگرفته از کتاب صوراقالیم ابوزید بلخی است که اکنون اثری از آن کتاب در دست نیست. اصطخری اطلاعات و یافته های خود را بر کتاب ابوزید بلخی افزود. دو اثر مهمی که از اصطخری به جای مانده، عبارتند از: 1- صوراقالیم یا الاقالیم، 2- مسالک الممالک،

٭ به نقل از کتاب

<تقویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران>