پیدایش و پویش نخستین اندیشه ها و تکاپوهای تجددطلبانه در ایران عصر قاجار، از پیوند تنگاتنگی با اندیشه ترقی و اصلاحات در ایران برخوردار است. وجود حکومت استبداد مطلقه داخلی، افزایش نفوذ و سلطه استعمارگران خارجی در ایران، انباشت عقب ماندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و ناکارآمدی ساختار سنتی حکومت و جامعه به افزایش نارضایتی از وضع موجود انجامید. آشنایی و آگاهی های تدریجی و نسبی گروه هایی از جامعه ایرانی با برخی از مظاهر پیشرفت و ترقی و تجدد جوامع غربی از راه هایی چون سفرهای تجاری، ماموریت های دیپلماسی و پدیده مهاجرت به برخی کشورهای غربی و همسایه نیز یکی دیگر از مهم ترین زمینه ها و عواملی بود که به افزایش