لیالی قدر به منزله کلاس جبرانی برای محاسبه یک سال عمل به قوانین الهی و مقایسه خواسته های نفسانی با حقیقتی است که در این شب ها پنهان شده است. حقیقت مطلوب هم دستیابی به کمال طی مبارزه با نفس و تفکر و تدبر در نیات و اعمال خلاصه می شود. البته نیت و عملی که با حذف عقل به انحراف کشیده می شود و برای همین است که می گویند اگر جوامع شنیده ها را با کمال و عقل تطبیق دهند هیچ زمان دچار توهم در یافته هایشان نمی شوند. یعنی راه انحراف و خرافات به اندیشه هایشان مسدود می شود و انسان درمی یابد که چه مقدار از زندگی خود را سمت و سوی الهی دهد تا در مسیر کمال قرار گیرد و نیکبخت کسی است که با درک نیاز خویش، ضرورت وحی را دریابد تا در پرتو آن، به ضرورت شب قدر واقف گردد و با این هوشیاری از برکات ربوبی قدر بهره گیرد.