آرشیو دوشنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۰، شماره ۲۲۷۵
علوم و فناوری
۸

آیا کشف دیگری شده است؟

اقیانوسی در دل پلوتو

شیوا سعیدی

ممکن است اقیانوسی از مایعات زیر پوسته یخی پلوتو نهفته باشد. در حقیقت سیارات دیگر منظومه شمسی نیز ممکن است اقیانوس هایی را در خود نهان کرده باشند که این امر نشان از آن دارد که امکان حیات در آنها وجود دارد.

دمای سطح پلوتو در حدود 230 درجه سانتیگراد است اما دیر زمانی است که محققان درباره اینکه آیا این سیاره آنقدر گرمای داخلی دارد که بتواند اقیانوسی را زیر پوسته خود پنهان کند یا خیر مشغول بحث و گفت وگو هستند.

اکنون گیلام روباشون و فرانسیس نیمو در دانشگاه کالیفرنیا ادعا می کنند که امکان زیاد وجود دارد که این امر واقعیت داشته باشد. براساس محاسبات آنها وجود اقیانوس به دو موضوع بستگی دارد: مقدارپتاسیم رادیواکتیو در هسته صخره یی پلوتو و وضع یخی که آن را در برگرفته اشت. مقیاس های تراکم سنج نشان می دهند که هسته صخره یی آن 40 درصد حجم سیاره را تشکیل می دهند. اگر هسته حاوی پتاسیمی با غلظت 75 یک میلیاردم باشد، رسوب آن می تواند مقدار کافی گرما برای ذوب کردن بخشی از لایه بیرونی یخی را تولید کند. این لایه یخی از مخلوط نیتروژن و آب تشکیل شده است. به عقیده ویلیام مک کینون در دانشگاه سن لوییس ایالت میسوری مقدار پتاسیم موجود در این سیاره حتی ممکن است از این حد هم بیشتر باشد. او اشاره می کند که زمین احتمالااز عنصری ضعیف تر تشکیل شده است زیرا فاصله آن با خورشید کمتر است.

اما فقط داشتن یک منبع گرما برای حفظ طولانی مدت اقیانوس کافی نیست. گرمای حاصل از هسته براحتی قبل ازاینکه به ذوب شدن یخ ها منجر شود، پراکنده می شود. اگر گرمای حاصل با جریانی آرامتر از یخ های دو قطب زمین ذوب شود پس باید در نظر داشت که 165 کیلومتر یخی که روی پوسته است می تواند اقیانوس زیرین را در خود محبوس کند. قدرت تحمل یخ ها به اندازه هر تکه یخ بستگی دارد و دانه های ریزتر راحت تر جریان می یابند. هیچ راهی وجود ندارد تا این امر را از زمین اندازه گرفته و بررسی کرد اما شکل پلوتو ممکن است نشان دهنده یک اقیانوس باشد.

دیگر سیارات یخی دوردست نیز ممکن است در دل خود اقیانوسی را جای داده باشند که این امر نشان می دهد لایه بیرونی تر منظومه شمسی احتمالاسرشار از زندگی است.