آرشیو دوشنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۰، شماره ۱۴۲۰
طهران قدیم
۱۱

روایت های مختلف از وجه تسمیه محله زعفرانیه

به دلیل مجاورت کاخ شاهان پهلوی در محله زعفرانیه، این خیابان از همان ابتدا دارای شهرت و معروفیت شد تا آنجا که زمین های زعفرانیه نسبت به سایر مناطق دیگر تهران گران تر بود. داریوش شهبازی مورخ معاصر در زمینه وجه تسمیه این محله به نام زعفرانیه، تحقیقات بسیاری را انجام داده است که خواندنش خالی از لطف نیست: «محله زعفرانیه فاقد سابقه تاریخی مانند دیگر آبادی های همجوار چون اوین، تجریش و... است و تا زمان سلطنت ناصرالدین شاه نامی از زعفرانیه برده نشده است. البته گفته می شود که اراضی زعفرانیه همزمان با باغ فردوس توسط معیرالممالک خریداری شده و از طرف دیگر منوچهر ستوده، از وکلای مبرز دادگستری در پیش از انقلاب، اظهار داشت که اراضی زعفرانیه توسط محمدشاه قاجار به یکی از کنیزان معروفش به نام زعفران باجی بخشیده شده است که البته صحت این موضوع محرز نیست.»

به هر صورت با توجه به دو روایت فوق تا دوران رضاخان، محله زعفرانیه به صورت بایر و بخشی از آن کشتزار کشاورزان شمیرانی بود. با ساخته شدن کاخ سعدآباد و خیابان کشی های جدید، آن اراضی تقسیم و باغ ها و خانه های بسیاری در آن منطقه احداث شد که البته باغ ها به مرور زمان از بین رفت و جایش را ساختمان و برج ها گرفتند. سلیمان بهبودی نیز در زمینه وجه تسمیه این خیابان به زعفرانیه در کتاب خاطراتش نوشته است:«موقعی که خیابان پهلوی از شهر به شمیران امتداد پیدا کرد، یک خیابان فرعی هم از ابتدای زمین های اسدآباد که مجاور و هم مرز باغ فردوس بود تا قسمت شمالی باغ اسدآباد یعنی تپه علی خان که امروزه به نام «شهوند» است، امتداد یافت. موقعی که برای عبور از خیابان جدید به داخل باغ در می ساختند، در آن را به رنگ زعفرانی درآوردند. این در زعفرانی رنگ، خیابان را معروف به زعفرانیه کرد و از طرفی دیگر با کمک شوکت الملک 50 من پیاز زعفران در سعدآباد کاشته شد که خوب به عمل آمد و این کشت زعفران هم نزدیک به خیابان زعفرانیه بود که به تدریج این خیابان زعفرانیه خوانده شد.