آرشیو دوشنبه ۱۴ فروردین ۱۳۹۱، شماره ۱۴۹۳
فرهنگ و هنر
۱۵

یکی از ستون های موسیقی خراسان فرو ریخت

هوشنگ جاوید

حسین سمندری یکی از آخرین نوازندگان موسیقی مقامی جنوب خراسان بود که دو تار را به صورت قدیمی و همان دو تا هشت پرده 500 ساله می توانست بنوازد و با رفتن او متاسفانه مکتب دو تارنوازی او نیز تمام شد و یکی از ستون های محکم موسیقی جنوب خراسان فرو ریخت. استادی که جز یک آلبوم خون پاش و خون ریز و چند اجرایی که در یکی، دو برنامه تلویزیونی و جشنواره داشت اثر دیگری از خود به جای نگذاشته است. موسیقی مقامی جنوب خراسان بعد از رفتن استاد سمندری شاید کمتر نوازنده ای را داشته باشد که دو تار را به زیبایی که او می نواخت بنوازد. از هنر استاد سمندری همین بس که کسی مثل استاد شریف زاده در حدود 50 سال با ساز هیچ کسی نخواند. حسین سمندری هنر دو تارنوازی را به صورت موروثی آموخته بود. این هنر نسل ها در این خانواده جریان داشت. با این همه او چند کار مهم در عرصه موسیقی مقامی انجام داد. یکی از این کارها تغییر سیم های دو تار خراسانی از زه هایی که از روده حیوانات درست می شد و ابریشم به سیم فلزی بود. این اتفاق به پیشنهاد استاد محمد یگانه در سال 1342 رخ داد. تغییر جنس سیم ها و تار و نظام کوک دو تار شد و سمندری با تلاش و تمرین های زیاد توانست نظام کوک آن را بار دیگر تنظیم کند. او همین طور سال ها پیش با یک ملودی شمال خراسان را که با ساز قشمه که نوعی ساز بادی کرمانجی نواخته می شد را با دو تار نواخته بود و آن را به نام ملودی کردی رواج داد. از 1340 این ملودی در خراسان جنوبی به عنوان یک موسیقی محبوب نواخته می شود اما کمتر کسی می داند که تنظیم کننده آن استاد سمندری است. او همچنین دوتار های چند پرده ای که این روزها رواج پیدا کرده است را قبول نداشت و با دو تار سنتی جنوب خراسان که بین هفت تا 9 پرده دارد، می نواخت و اصالت سنتی دو تار را زنده نگه داشت و حافظش بود.