آرشیو سه‌شنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۹۱، شماره ۱۵۱۲
سینمای ایران
۱۲

تصویرگر نکات کانونی

احمد میراحسان
انتخاب: میهمانی مامان

مهرجویی در استمرار حضورش فیلم هایی ساخته که همیشه در جامعه ما مهم بوده و نکات کانونی جامعه ما را به تناسب زمان نشان می داده و برخی از آنها ماندگار شده است. اینکه ما همیشه بخواهیم یک فیلمساز فیلم های جاودانه بسازد قابل قبول نیست. وقتی ما یک فیلم ماندگار مثال می زنیم منظورمان نیست که در جهان هم ماندگار است اما مهرجویی فیلم هایش را با ویژگی هر دوره می سازد. به همین دلیل شاید بشود که همیشه در هر دوران فیلم های شاخصی را از مهرجویی مثال زد. حتی در فیلم های عصر حاضر فیلم های محبوبی مثل «مهمان مامان» وجود دارد که باارزش است. منتها در میان همه اینها به نظر من «گاو» فیلم بی بدیلی به لحاظ موقعیت و محتواست و با خودش بسیاری از چیزهایی را که متعلق به سینمای خلاق و مبتکر است به همراه دارد و بنای سینمایی را گذاشت که کم سابقه بود و بر مبنای این شالوده توانست یک روند مستمر را به وجود آورد. به این ترتیب من هیچ فیلم دیگری را هم اهمیت «گاو» نمی بینم هرچند که در تمام دوران فیلم های ماندگاری از مهرجویی می بینیم. جامعه ای مثل ایران انقطاع مهم ترین ویژگی آن است. طی یک قرن اخیر ما مدام با عدم استقرار و استواری روبه رو بودیم و کلیت جامعه ما با این بحران روبه رو است. این بحث ها در حوزه فرهنگ هم سابقه داشته است. افراد بعد از یک اثر برجسته محو شده اند، در چنین جامعه ای وجود یک پدیده پایدار بسیار ارجمند است. این پدیده ها مبین وجه پیشرو و سازنده فرهنگ هستند. مهرجویی از این دست افراد است. افرادی مثل ابراهیم گلستان با وجود استعداد بسیار بی همتا دستخوش این انقطاع می شود و همین طور امیر نادری و... مهرجویی با وجود تمام فراز و نشیب ها پایداری شبیه به کیمیایی دارد. من به سینمای کیمیایی هم احترام می گذارم اما سینمای مورد علاقه ام سینمای مهرجویی است و ارتباط پیوسته ای را با آن برقرار کرده ام. برخلاف روحیه هیجان زده ای که در نقد ما وجود دارد، غالبا رخدادهای تازه باعث می شود که روندهای مستمر از یاد برود، اما من فکر می کنم که مهرجویی در سینمای ایران جایگاه شاخصی دارد.