آرشیو دوشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۱، شماره ۲۵۶۴
صفحه اول
۱

عفریت استبداد ابلیس هرج و مرج!

فیاض زاهد

یکی از مهم ترین مجادلات برآمده از انقلاب فرانسه موضوع تفکیک قوا و تحدید قدرت مطلقه است. شاید این شاه کلید ایجاد هر انقلاب و فروافتادن جامعه در مسیر معیوب استبداد و هرج و مرج باشد. همه جوامع از جمله آنها که سابقه یی طولانی در استبداد داشته اند، آبستن آنارشیسم و هرج و مرج هستند. می دانیم که نتیجه چه خواهد بود زیرا بدیل آن استبداد باز تولید شده و گاهی قدرتمندتر خواهد بود. اینک این مصر است که در این مسیر آزمون فیصله بخش قرار گرفته است. ملتی که سالیانی دراز خانه نشین و تنها نظاره گر بوده، حال حلاوت سیاست خیابانی را چشیده است. نیک می دانیم که خیابان ها چه نوع و گونه یی از فعالان و رهبران سیاسی را پرورش داده یا ظاهر می کند. بی تردید بازگشت به خیابان برای کسانی که ایستادن فرصتی نوین است تا غنودگی مدید دوران خانه نشینی را پشت سر نهند، بازگشت به خانه کار سهلی نیست. با این همه مصر در آستانه فرو افتادن در این چرخه معیوب است. جنس فرمان مرسی بی شباهت به فرمان های مطلقه نیست. این برای مردمانی که به تازگی دیکتاتوری را مهار کرده اند نمی تواند پسندیده باشد. از سویی عفریت آنارشیسم و فقدان بلوغ سیاسی و معرفت اجتماعی در کنار جوزدگی و حرکات احساسی می تواند به سود دشمنان انقلاب و دموکراسی که ذاتا با هم جمع ناشدنی هستند، تمام شود. این داستانی عجیب و تکان دهنده است که انقلاب ها در ظاهر در سوگ و فقدان دموکراسی ها شکل می گیرند و البته پس از آغازیدن دموکراسی ها را نیز با توفان خود می برند!پس اگر در نتیجه سیاست خیابانی و ترس از استبداد مردم را وا می دارد تا در برابر مرسی بایستند و به ظاهر هم توفیق یابند، چگونه می توان غول شورش های خیابانی و مذاکره از سر سرنای گشاد تهدید و عربده و سنگ و دشنه را به جای خود برگرداند. می دانیم که هر جریانی بدیل خود را متولد می کند.

باید نگران بود که مرسی و مردم مصر چگونه از این مسیر عبور خواهند کرد. به نظر می رسد اگر بتوانند میان عقب نشینی اولیه رییس و طرح مرحله بندی شده توافقات مشترک، پیوندی برقرار کنند، از عفریت استبداد و ابلیس هرج و مرج رسته اند. آینده به ما نشان خواهد داد که چه روی خواهد داد. شاید مردم مصر راهی نوین را پیش ما بگشایند: فرضی که چندان محتمل نمی نماید!