غار «تمتمان» یادگاری از انسان های نخستین در فاصله 20کیلومتری شهر ارومیه که از آن به عنوان یکی از کهن ترین سکونت گاه های انسان در شمال باختری ایران یاد می شود، امروز به طویله ای برای نگهداری گوسفندان چوپان های محلی بدل شده است. این در حالی است که غار تمتمان با شماره 14299 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این غار که در فاصله 20کیلومتری شمال غرب شهر ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی قرار دارد، از کهن ترین سکونت گاه های انسان در شمال باختری ایران است. پژوهش های «کارلتون استانلی کوون» انسان شناس آمریکایی در سال 1949میلادی نشان داد که این غار از 40هزارسال پیش مسکونی بوده است. دهانه غار مثلثی و عمق آن 35مترونیم است. غار دارای یک اوشکوب و دو شاخه است. در درون قسمت انتهایی غار، نشانه های دستکاری انسان برای مهیاکردن این محل برای زیستن دیده می شود.