آرشیو دوشنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۲، شماره ۱۹۶۷
اقتصادی
۷

راه دراز لغو تحریم از راه توافق

زینب اسماعیلی

توافق ژنو تلاش کرد تا برخی تحریم های غیرانسانی که به بهانه برنامه هسته ای ایران وضع شده بود را دست کم برای مدتی کوتاه لغو کند. کارشناسان سیاست خارجی معتقدند مذاکره، عرصه بده بستان است و به اندازه ای که می توان چانه زنی کرد؛ می توان چیزی به دست آورد.

بسیاری، بعد از توافق ژنو از در تخریب مذاکره و کم بها نشان دادن ستانده های توافق ژنو و حیاتی نشان دادن آنچه داده شده، وارد شدند، بی توجه به آنچه پیش از مذاکره و در تصور مذاکره کنندگان کشورهای 1+5 می گذشت. آنها بعد از هفت ماه فاصله گرفتن با مذاکراتی که گروه قبلی، آن را هدایت می کرد، در مجمع عمومی سازمان ملل با گروه جدید مذاکره کننده آشنا شدند. گروه جدید بعد از استقرار دولت یازدهم، رهبری مذاکره را برعهده گرفته بود. این گروه در گام اول تلاش داشت تا تصور چانه زنی ایرانیان بر سر برنامه هسته ای را تغییر دهد؛ تصوری که مذاکره کنندگان در حاشیه ها می گفتند که در اذهان مذاکره کنندگان غربی وجود دارد.

با شروع به کار گروه جدید مذاکره کننده، در سومین دور و بعد از ساعت ها مذاکره، در شهر ژنو نمایندگان ایران و کشورهای 1+5 به توافقی رسیدند که «طرح اقدام مشترک» نام گرفت. اگرچه این طرح داوطلبانه و غیرالزام آور است و هر بدعهدی می تواند توافق را بی اثر کند، اما تاکنون دوطرف به تعهدات خود عمل کرده اند. غیراز برخی اظهارنظرهای سیاسی و گفته هایی که در محافل آمریکایی انجام گرفت، در حوزه عمل و اجرا توافق با مشکلی مواجه نشده است.

بر مبنای این توافق، ایران اقدامات داوطلبانه زیر را به انجام خواهد رساند: «نیمی از اورانیوم موجود غنی شده 20 درصد را به صورت اکسید 20 درصد برای تولید سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران ذخیره کند. بقیه UF6 20 درصد را به مواد کمتر از پنج درصد رقیق کند. خط برگشت پذیر نیز وجود نداشته باشد.»

در ازای پذیرش این امتیازها، تحریم جدیدی برای ایران وضع نخواهد شد و برخی تحریم ها از قبیل: صادرات پتروشیمی، طلاو فلزات گرانبها، صنعت خودرو نیز به مدت 6 ماه لغو خواهد شد.

توافق ژنو برای رسیدن به راه حل جامع و توافق نهایی باید در مذاکرات چندماه دیگر تکمیل شود تا تحریم های بیشتری از سر راه ایران برداشته شود.