آرشیو پنجشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۳، شماره ۲۹۴۴
اندیشه
۱۱

در برابر جریان اصلی

رویکردهای نو در نظریه اقتصادی را عموما تحت عنوان تفکرات هترودوکسی می خوانند و منظور از آن نظریات اقتصادی ای است که در برابر محکمات نظریه های جریان اصلی خوانده می شود. تفکر اقتصادی پساکینزی تنها یکی از چندین مکتب اقتصادی هترودوکس است. بیشتر متفکرانی که با صفت هترودوکس از آنها یاد می شود، رویکردی در تقابل آشکار با تفکرات اقتصادی نئوکلاسیک دارند که از آن جمله می توان به مارکسیست ها، سرافیایی ها (که نئوریکاردیان ها هم خوانده می شوند)، نئوساختارگرایان، نهادگرایان، مکتب قاعده مندی فرانسه، انسان گرایان یا اقتصاددانان اجتماعی، رفتارگرایان، شومپیتری ها که تکامل گرا هم خوانده می شوند و اقتصاددانان فمینیست اشاره کرد. پساکینزی ها چنان که از نام شان پیداست، منبع الهام خود را جان مینارد کینز، اقتصاددان معروف بریتانیایی دانشگاه کمبریج می دانند. این اقتصاددانان همچون سایر جریان های هترودوکس در زمینه معرفت شناسی واقع گرا (در برابر ابزارگرایی) در زمینه هستی شناختی سیستم انگار (در برابر فردگرایی)، در زمینه عقلانیت قایل به عقلانیت رویکردی (در برابر عقلانیت قائم به ذات)، در زمینه تمرکز تحلیل بر تولید و رشد تاکید دارند (به جای تمرکز بر مبادله و کمیابی)، ایشان همچنین در زمینه هسته سیاسی به مداخله دولتی به جای بازارهای آزاد باور دارند. علاوه بر این مفروضات باورمندان به اقتصاد پساکینزی اولاتقاضا محور هستند و ثانیا به زمان تاریخی و زمان پویا باور دارند. ایشان همچنین به تاثیر منفی احتمالی قیمت های انعطاف پذیر بر شرایط اصلاحی معتقدند و پول را به عنوان عامل مسلط قراردادهای اقتصادی می دانند. ایشان در شناخت پذیر بودن آینده تردید جدی دارند و در نتیجه به تکثر نظریه ها به جای یک نظریه واحد و کلان اعتقاد دارند. با وجود کمبود شدید منابع در زمینه معرفی اندیشه ها و نظریات اقتصادی در فارسی، ترجمه کتاب «مقدمه یی بر تفکرات اقتصادی پساکینزی» نوشته مارک لاوویی با ترجمه مهرداد ملایی را باید غنیمت شمرد. این کتاب که توسط انتشارات دنیای اقتصاد منتشر شده، در شش فصل به معرفی اجمالی دیدگاه های پساکینزی می پردازد و تفاوت آنها با اقتصادهای جریان اصلی از یکسو و دیگر جریان های هترودوکس را از سوی دیگر روشن می سازد.