آرشیو شنبه ۱۴ تیر ۱۳۹۳، شماره ۲۰۵۶
روزنامه فردا
۱۶
پشت جلد

به همین سادگی!

کریم ارغنده پور

واژه «اخلاق» از پرتکرارترین کلمات در جامعه ماست. هم از جانب دولت و هم درون جامعه ولی سوال این است که آیا با حلوا گفتن دهان شیرین می شود؟ درواقع پروژه اخلاقی کردن اجتماع و سیاست یک راهبرد آرمانی است. ما باید این ارزش را از ذهن به عمل تبدیل کنیم. آموزش و تبلیغ مهم ترین راه های رسیدن به آن است ولی مهم تر از آنها تاثیرگذاری است. همه می دانند سیگارکشیدن بد است، دروغ بد است، غیبت کردن بد است، پرخوری و به ویژه خوردن شکر و چربی مضر است و هزاران مثال دیگر ولی پرسش اصلی اینجاست که چرا افراد مسوولانه مقید به عدم اجرای آنها نیستند؟ پاسخ ساده این است که کشش درونی آنها بر انجام یا ترک یک کار، قوی تر از عکس آن است. برای آنکه این روند را متوقف کنیم علاوه بر آگاهی، نیازمند اقناع و سپس انگیزه دهی کافی به فرد و سپس جامعه هستیم. تحکم درباره امور شخصی معمولامقاومت می آفریند. مادامی که خود افراد چیزی را نپذیرند نمی توان با تحکم آن را به ایشان تحمیل کرد. شاید به طور ناقص شود ولی مقاومتی که می آفریند به گونه ای عمل می کند که به چهره اصلی آن آسیب می زند. شاخص های اخلاق را هنجارهای فرهنگی هر جامعه تعیین می کند و روش های دستیابی به آن هم فوق العاده ظریف است. داستان ساپورت پوشی این روزها سخن روز مجلس و دستمایه سوال از پاره ای دولتمردان است. مدعا این است که ساپورت پوشی به چهره عمومی اخلاق اجتماعی آسیب می زند. راه های مقابله ای هم که برگزیده می شود یا از جنس تهدید و تحکم و فشار است یا از جنس ناسزاگویی و متهم کردن ساپورت پوشان به بی دینی و هزار چیز دیگر که کلام از بیان آنها شرمسار است. با این روش ها البته نه ساپورت پوشی متوقف می شود و نه هیچ ساپورت پوشی انگیزه پیدا می کند که روش طرف مقابل را در پوشش خود برگزیند. آزمونش برای سال های طولانی بی نتیجه بوده است. اینها را خود مدعیان به خوبی می دانند ولی آنها روش دیگری جز این نه می دانند و نه مایلند تجربه کنند. نتیجه این است که حداکثر از یک وضعیت نه چندان متعادل به وضعیت نامتعادل دیگر شیفت پیدا می کنیم. به همین سادگی!