آرشیو سه‌شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۳، شماره ۵۸۵۲
سیاسی
۳

دیپلماسی پیاده روی؛ مهارت مذاکره

دکتر محمود محمدی (سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه)

هدف، رکن اساسی در هر مذاکره دیپلماتیک محسوب می شود و به هر میزان که روند مذاکرات رضایت بخش تر و همراه با اعتمادسازی باشد شکل مذاکرات هم تغییر می کند. در عرف دیپلماتیک شکل مذاکرات چند جانبه و دوجانبه برای رسیدن به یک هدف متناسب با فضای حاکم بر روند گفت و گوها تغییر می کند. تغییراتی که با روند رو به جلو و اعتمادساز در مذاکره می تواند به عنوان یک مولفه مهم تاثیر داشته باشد. روی آوردن به دیپلماسی پیاده روی که سرو صدای زیادی به پا کرده در حالی است که بهره گیری از شیوه های مختلف، یک فن مذاکره است و طبیعتا نباید برای این جنبه های شکلی، تعریف محتوایی قائل شد. نکته مهم آن است که هیچ زمانی به اندازه اکنون، مواضع ایران برای طرف مقابل بخصوص امریکا درک نشده است.

این اتفاق هم محصول رویکرد جدید دیپلماسی دولت یازدهم و هم محصول تبحر تیم دیپلماتیک است که بخوبی بر طرف مقابل تاثیر گذاشته است تاجایی که از یک سو همه کشورهای طرف مذاکره اذعان دارند که هر نوع تحریم جدیدی به روند توافق لطمه می زند و از سوی دیگر مخالفت دولت امریکا با تحریم های تازه علیه ایران به بروز یک اختلاف جدی میان کاخ سفید و کنگره منجر شده است و همین مساله باعث شده تا نمایندگان امریکا اعلام کنند که کاخ سفید بیش از آنکه بر مواضع خود پافشاری کند، مواضع ایران را در دستور کار خود قرار داده است. شکل گیری چنین فضایی به کنار رفتن تهدید و تحریم و هرگونه بیان مبتنی بر زور منتهی شده است و این تاثیر گذاری جز به روش های متداولی که در عرف دیپلماتیک معمول است ممکن نشده است. از این رو روش های جدیت در مذاکره، لبخند، شوخی و ابزاری که طرفین برای رسیدن به توافق از آنها استفاده کنند از ملزومات دیپلماسی برای حل و فصل یک موضوع پیچیده است. در شرایطی که نه تنها نتانیاهو بلکه خیلی از مخالفان توافق ایران و 1+5 به طور پنهان و آشکار تلاش می کنند تا مذاکرات را به بن بست برسانند، تلاش های دستگاه دیپلماسی باید مورد حمایت یکپارچه داخلی قرار گیرد