آرشیو سه‌شنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۳، شماره ۲۲۵۷
علم
۱۰

نماد سخاوت علمی ایران

دکتر حسین معماریان ( استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران)

سال های میانی دهه40شمسی بود که برای اولین بار با نام «محمدحسن نبوی» از طریق انتشارات سازمان زمین شناسی آشنا شدم. چیزی که بیش از همه، از آن دوران به خاطرم مانده، زبان خاص نوشته های ایشان بود. نوشته هایی مملو از واژه های جدید فارسی که بعدها در نوشته های دکتر «بربریان» نیز آنها را مشاهده کردم. چندسال مانده به انقلاب، کمیته واژه یابی زمین شناسی را در دانشگاه آزاد ایران، تشکیل دادیم؛ این دانشگاه بعد از انقلاب منحل شد. در جلسات این کمیته بود که با مهندس «نبوی» از نزدیک آشنا شدم. آنچه من را در این زمان تحت تاثیر قرار داد، دامنه وسیع اطلاعات ایشان در مورد زبان فارسی و ریشه یابی لغات آن بود. در مدتی که مهندس «نبوی» در جلسات کمیته واژه یابی شرکت می کرد، مطالب زیادی را در زمینه زبان شناسی، واژه گزینی و از همه مهم تر، علوم زمین از او فراگرفتم. یکی، دوسال بعد از انقلاب، نگارش چندمقاله در زمینه بازدید صحرایی زمین شناسی اطراف تهران را در مجله «رشد آموزش زمین شناسی» آغاز کردم. در جست وجوی مطالبی برای نگارش گزارش بازدید صحرایی از زمین شناسی دهکده توچال واقع در شرق تهران، مطلع شدم که مهندس «نبوی» پیش تر در آن منطقه کار کرده است. از این رو به ایشان مراجعه و موضوع را با وی مطرح کردم. مهندس «نبوی» به سراغ گنجینه مدارک خود رفت و یک نقشه دست کش مدادی از منطقه موردنظر و اطراف آن را برای من آورد. از ایشان پرسیدم که آیا این نقشه را تاکنون منتشر کرده اید؟ گفتند خیر. واقعا متعجب شدم، چون با رفتاری روبه رو شده بودم که کمتر سابقه داشت. هریک از ما ترجیح می دهیم نتیجه فعالیت هایمان را به نام خود منتشر کنیم و این شاید تنها مهندس «نبوی» است که با گشاده دستی تمام، نتیجه فعالیت های صحرایی خود را در اختیار من و مخاطبان آن در نشریه رشد قرار داد. وجه بارز دیگر شخصیت مهندس «نبوی» سختکوشی وی و اصالت کار و باز هم کار است. این روزها وقتی به مهندس «نبوی» تلفن می زنم، گاه پاسخم را از محل یک سد در کوهستان های کردستان عراق یا از محل یک ساختگاه عمرانی در گوشه ای از ایران می دهد. مهندس «نبوی» در 80سالگی، هنوز سرزنده و بانشاط به سر زمین می رود، می نویسد و ما را از دانش خود بهره مند می کند.