روزگاری که سیدجمال اسدآبادی در برابر پیشرفت و انقلاب فکری و صنعتی در غرب به ضعف و انحطاط مسلمین پی برد و در بلاد اسلامی سر به سیاحت گذاشت، چاره کار را در بیداری مسلمین و به کارگیری اسلام واقعی دید. از نگاه این مرد مهاجر و مجاهد، اسلام قرآن و پیامبر کمبودی در برابر تمدن مغرب زمین ندارد تا بخواهد ناتوانی خود را در جهان مدرن نشان دهد. مشکل در پراکندگی مسلمین و آلوده شدن اندیشه و اعتقاد مسلمین به پیرایه ها و انحراف هایی است که به این آیین حیات بخش پیوست شده است. شاگرد او مرحوم شیخ محمد عبده، از مصر، اندیشه استادش در وحدت بخشی مسلمین و مبارزات سیاسی را کمتر دنبال کرد و آن را کافی و کارآمد ندانست.