ادبیات، حتی قبل تر از ادبیات، هر مکتوب مبتنی بر تخیلی همان قدر که مخلوق تاریخ است، خالق تاریخ نیز هست. ظاهرا این طرز تلقی از ادبیات بدیهی به نظر می رسد، یا ممکن است عده ای کفه ترازوی تاریخ و ادبیات را به یک طرف سنگین تر ببینند. اما در اینکه ادبیات بر تاریخ، بر نحوه زندگی اثر می گذارد جای شک و شبهه ای نیست. این تاثیر در بستر زمان شدت و ضعف پیدا می کند. در این هم شکی نیست. بااین همه، تاریخ خود از شانی تخیلی نیز برخوردار است. چنین دریافتی از تاریخ را به جامباتیستا ویکو منتسب کرده اند. مورخی که در قرن نوزدهم متفکری درخور تامل برای کسانی چون مارکس و لاسال بود و در قرن بیستم تاثیر چشمگیری بر ادبیات