آرشیو چهارشنبه ۲۵‌شهریور ۱۳۹۴، شماره ۴۳۵۸
دین و زندگی
۸

عذرخواهی ناشی از قدرت شخصیت است، نه ضعف آن

حسین برید

به نظر می رسد واژه عذرخواهی، طلب کردن چیزی از مخاطبمان است، اما وقتی عذرخواهی می کنیم، چه چیز را از طرف مقابل می خواهیم؟ عذر چیست؟ مقصود از این سوال، معنای لغوی این واژه نیست؛ بلکه سوال این است که آنچه می خواهیم چه چیزی است و ما از مخاطب مان چه چیز را مطالبه می کنیم؟

برخی افراد به راحتی عذرخواهی نمی کنند، بلکه نسبت به این عمل، بسیار سختگیر هستند. به نظر آنها، صرفا وقتی باید عذرخواهی کنند که معلوم شود اشتباه کرده اند و باید اثبات شود که آنها قطعا اشتباه کرده اند تا عذرخواهی کنند. حتی برخی افراد با وجود این که می دانند اشتباه کرده اند، عذرخواهی نمی کنند، چراکه گمان می کنند عذرخواهی آنها، طرف مقابل را تشجیع می کند و ممکن است باعث شود طرف مقابل بیش از حد از آنها توقع داشته باشد. غافل از این که همین فکر و خیال ها احتمالادر طرف مقابل هم ایجاد می شود.

نتیجه این که در یک رویداد که احتمالاهر دو طرف، به میزانی خطاکار هستند، هیچ یک از طرفین حاضر نیست مسئولیت خود را نسبت به آن رویداد بپذیرد و از طرف مقابل خودش پوزش بخواهد، چراکه هر دوی آنها گمان می کنند این کار، او را در موضع ضعف قرار خواهد داد.

اما آیا واقعا عذرخواهی ما را در موضع ضعف قرار می دهد؟ اگر می دانیم که در یک رویداد تا حدی مقصر هستیم و با شجاعت سرمان را بالابگیریم و بگوییم «من در این مورد، تا این حد مقصر هستم و به خاطر اشتباهم، پوزش می خواهم»، در موضع ضعف قرار خواهیم گرفت؟

به نظر می رسد کسی که از عذرخواهی کردن درخصوص آنچه خود می داند نسبت به آن مقصر است، خودداری می کند، پیشاپیش خود را پیش وجدانش در موضع ضعف قرار داده است، چراکه وجدان هر فرد، به آنچه عمل کرده، عالم تر از دیگران است. کسی که خطای خود را نمی پذیرد، آنقدر در وجود خود احساس قدرت و توان نمی کند که مسئولیت عمل خود را بپذیرد، چراکه عذرخواهی، در واقع پیش از هر چیز، پذیرش مسئولیت عمل خودمان است.