پاکیزگی جسمی، احساس طراوت و نشاط به فرد می دهد. پاکیزگی روح و روان، احساس ارزش و آرامش به فرد عطا می کند.

آنچه صفا و روشنی روان را می گیرد و آن را تیره و کدر می کند پرداختن به نیازهای مادی و خاکی به عنوان تنها نیازهاست. آنچه سعدی به شیوایی تمام بیان کرده است یعنی خور و خواب و خشم و شهوت.

اینها انسان را سنگین و تیره می کند او را از رفتن به بالاو ارضای نیازهای معنوی و روحانی بازمی دارد، یعنی نیاز به عشق و پیوستگی، احترام و عزت نفس و خودشکوفایی. نیازهایی که ارضای آنها انسان را سبک و مصفا و پاکیزه و روشن می کند و به عالم روحانی می برد. به گفته حافظ:

از دل و جان شرف صحبت جانان غرضست

غرض این است وگرنه دل و جان این همه نیست

شک نیست که حداقلی از نیازهای جسمی و مادی انسان باید برآورده شود تا او بتواند به پله های بالاتر نیازها قدم بگذارد اما اگر ارضای این نیازها او را از توجه به هدف واقعی بازدارد در آن صورت در آغاز راه خواهد ماند و خود را از لذت های معنوی و حظ روحانی محروم کرده است.

مهرورزی به همه آفریده های پاک خداوندی، تلاش برای سودمند بودن و خدمت به خلق و کوشش برای به فعلیت درآوردن آنچه خداوند در فطرت پاک انسانی به ودیعه گذاشته است همه سبب پاکی و صفا می شود. به جهان خرم از آنم که جهان خرم ازوست عاشقم بر همه عالم که همه عالم ازوست