آرشیو شنبه ۷ آذر ۱۳۹۴، شماره ۴۴۱۸
اقتصاد
۴
نگاه

بورس ارز و برادر بزرگ تر

سید علی دوستی موسوی

در حالی که پس از کش و قوس های فراوان، سرانجام کلیات راه اندازی بورس ارز به تصویب رسیده، سوال این است که رفتار برادر بزرگ تر دولت با این بورس چگونه خواهد بود. روشن است که دولت به عنوان وکیل ملت در فروش نفت، مالک عمده درآمد ارزی کشور است و شاید حدود 20 تا 30 درصد این درآمد در اختیار صادرکنندگان است. لذا دولت به عنوان برادر بزرگ تر بازار ارز هر چه بخواهد با این بازار کرده، می کند و خواهد کرد.

اکنون این پرسش مطرح است دولت که بانک مرکزی را به عنوان خریدار اجباری ارزهای نفتی به قیمت تکلیفی، در اختیار دارد و خیالش از ریال کردن دلارها راحت است، به مکانیسم شفاف و غیرانحصاری بورس ارز تن خواهد داد؟ مثلااگر قیمت ارز در این بورس کاهش یابد، آیا دولت حاضر به فروختن ارزهایش در آن خواهد بود یا بهانه تراشی می کند؟ نگاهی به راه اندازی ناکام «بورس نفت» چنین احتمالی را تقویت می کند. با این که ایران دومین صادرکننده نفت اوپک است، اما بورس نفت ندارد.

با این حال دولت حاضر نشد نفت تحت مالکیت انحصاری اش را در این بورس عرضه کند و این بی اعتنایی و کارشکنی سرانجام به قیمت زمین خوردن بورس نفت که تا به امروز ادامه دارد، تمام شد. حال پرسش این است که همین سرنوشت هم در انتظار بورس ارز خواهد بود؟ به نظر می رسد رفتار دولت آنجا که شفافیت به مرزهای انحصارهایش چون ارز و نفت رسیده، زیاد دوستانه و با انعطاف نبوده است. لذا شاید بتوان تجربه بورس ارز را از همین حالاشکست خورده توصیف کرد؛ امید که این گونه نشود...