هاشمی چه می گوید یا چه می تواند بگوید؟ از این گزینه ها، دو نوع طرز تلقی از سیاست شکل می گیرد. اولی معطوف به وظیفه است و وظیفه مندی را توصیه می کند و تسری می بخشد؛ دومی معطوف به تعهد است. این دو گزینه در طیف های سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب و چهره های آنها نیز مصادیقی عینی دارد. برخی از اصولگرایان و اصلاح طلبان همواره در وضعیت «چه باید گفت» و «چه باید کرد» قرار دارند و برخی دیگر در وضعیت «چه می توان کرد». تلقی گروه نخست، وظیفه مندی نسبت به وضعیت موجود است، اینکه در قبال وضعیت موجود چه چیزی بر دوش ماست که باید به نحو احسن آن را انجام داد. مثل کارمندی کوشا که نمی گذارد در از پاشنه خارج شود. در وظیفه