یکی از مشهورترین و مهم ترین نطق های مرحوم مدرس در مجلس آبان 1303، یعنی 91 سال پیش، از آن جهت که منظومه فکری او و یقینا شماری از فقهای همزمان با او را نشان می دهد، شایسته دقت و تامل بیشتر است.

مدرس به عنوان یک فقیه در دفاع از مشروطیت به یک اصل عقلی استناد می کند و می گوید: «هر عاقلی که به درجه اول عقل باشد تصدیق می کند که اداره کردن امور شخصی با اراده اجتماعی اقوی و امتن است، این مساله از بدیهیات است، استبداد و مشروطه هم اصلا با هم مناسبت ندارد.» اشاره او به اصلی مغفول مانده است و آن اصل مشورت و شوراست. به بیان مدرس در اسلام حتی اداره امور شخصی باید بر اساس مشورت باشد، چه برسد به امور اجتماعی