آرشیو پنجشنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۹۵، شماره ۶۲۰۰
سیاسی
۲۱

مردم، صاحبان اصلی قدرت

دکتر سید محمود علیزاده طباطبایی (استادیار حقوق عمومی)

مشروعیت حکومت در اسلام از مردم است. مقام معظم رهبری در مجموعه مقالات سومین و چهارمین کنفرانس اندیشه اسلامی در موضوع حکومت اسلامی میفرمایند «اگر همین آدم (عادل، اسلام شناس و با تقوا و دارای صیانت نفس و دیندار) را با همین معیارهای مردم قبول نکنند باز «مشروعیت» ندارد چیزی بهنام حکومت زور در اسلام نداریم، عنصر اصلی مردمند، مردم تعیین کنندهاند، مردم مورد مشورت قرار میگیرند و تصمیم گیرنده هستند، اصلا مردم انتخاب کننده هستند وانتخاب یک امر واقعی است که وجود دارد.»

در نظام اسلامی حاکمیت الهی و حاکمیت مردم پذیرفته شده و به موجب اصل پنجاه و ششم قانون اساسی حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است، هیچکس نمیتواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد و ملت این حق خدا داد را از طرقی که دراصول بعد میآید اعمال میکند. ملاحظه میشود در نظام جمهوری اسلامی حق تعیین سرنوشت از حقوق الهی است که خداوندبه انسان عطا فرموده و این حق در طول حاکمیت الهی قرار داشته و خداوند انسان را بر سرنوشت خویش حاکم ساخته است و این حق الهی قابل سلب نیست و هیچکس نمیتواند انسان را از اعمال این حق الهی محروم کند یا در خدمت منافع فرد یا گروه خاص قرار دهد.

به موجب اصل ششم قانون اساسی، در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید با اتکا بر آرای عمومی اداره شود از راه انتخابات، انتخاب رئیسجمهوری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها یا از راه همهپرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین میشود و به استناد اصل یکصد و هفتم قانون اساسی تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است. بنابراین مردم میتوانند با شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی در گزینش عالیترین مقامهای سیاسی کشور به طور مستقیم (ریاست جمهوری و نمایندگان مجلس و شوراها) یا به صورت غیرمستقیم از طریق نمایندگان خود (رهبری و وزیران) مشارکت داشته باشند.

با توجه به اصول قانون اساسی و دیدگاه رهبران نظام جمهوری اسلامی میتوان نتیجه گرفت که در نظام اسلامی، مردم صاحبان اصلی قدرت هستند و همواره باید در صحنه مشارکت حاضر باشند و حضور خود را تقویت کنند.