آرشیو یکشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶، شماره ۲۸۵۱
اقتصاد
۴

کاهش نابرابری یا افزایش فقر

محمدرضا فرهادی پور

ضریب جینی معیاری از نابرابری که به طور گسترده استفاده می شود و از صفر (نبود نابرابری) تا یک (حداکثر نابرابری که کل درآمد نصیب یکی می شود) تغییر می کند. این رقم در ایالات متحده از 40 درصد در 1973 به 48 درصد در سال 2012 افزایش یافته است که حکایت از افزایشی 20 درصدی دارد که معنایش افزایش نابرابری است. اعداد ضریب جینی در ایران از سال 1384 تا 1394 به شرح زیر است:

همان طور که می بینیم، ضریب جینی به کمترین مقدار خود در سال 1392 رسیده است که در نگاه اول به معنای کاهش نابرابری است و ما را خوشحال می کند؛ اما آنچه درباره اقتصاد ایران مسلم است اینکه درآمد خانوارهای ایرانی در حدفاصل سال های 1386 تا 1392 مرتبا کاهش یافته و فقر افزایش یافته است. به عبارت دیگر، این کاهش ضریب جینی به معنای کمترشدن نابرابری در عین فقیرشدن همه است. وقتی درآمد همه کاهش یافته، ضریب جینی یا شاخص نابرابری کاهش یافته است. به عبارت دیگر، کاهش ضریب جینی وقتی شادمانی آور است که نابرابرای- افزایش درآمد گروهی و کاهش درآمد گروهی دیگر- کم شده باشد و درآمدهای فزاینده برابرانه تر توزیع شده باشند. بی شک مردم ترجیح نمی دهند که فقیر باشند و ضریب جینی هم صفر باشد. مردم ترجیح می دهند شغل داشته باشند، درآمدشان بهبود یابد و در این شرایط نابرابری کاهش یابد. کاهش نابرابری در فقر همگانی یا فراگیر خوشایند نیست.