«مرگ آگاهی» از مشخصات بارز و مشترک عموم شهدا بوده است. بدان معنا که با تحقیق و با آگاهی تمام موقع اعزام به جبهه های جنگ می دانستند:

- به کجا می روند؟

- چرا می روند؟

- نتیجه و سرنوشت احتمالی پیش رویشان چیست؟

وصیتنامه هایی که از شهدا به جا مانده را می توان دربردارنده دوره کاملی از آسیب شناسی اقدامات گذشته، شناخت موانع پیش رو و آینده نگری نسبت به خطرات در کمین دانست. آنان به برکت بصیرت خدادادی خود، اهم آسیب هایی که در رفتار و اقدامات من و شما ممکن است بروز پیدا کرده و در نتیجه، حرکتمان را به تاخیر اندازد را به دقت شناسایی کرده و آن را به همه یادآور شده اند. در صدر همه آنها