آرشیو سه‌شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۶، شماره ۶۵۱۲
صفحه اول
۱
اول دفتر

شورای همکاری خلیج فارس در آستانه تجزیه

حسن هانی زاده (کارشناس خاورمیانه)

اختلافات میان قطر و عربستان سعودی دارای سابقه ای طولانی است و از زمان شکل گیری شورای همکاری خلیج فارس از سال 1981، قطر همواره تلاش داشته به عنوان چکش تعادل در مناسبات و رفتارهای سیاسی کشورهای عضو این شورا با ایران عمل کند. در طول 36 سال گذشته عربستان به عنوان بزرگ ترین کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس، تلاش داشته کشورهای عضو را در برابر ایران قرار دهد؛ اما قطر که روابط تنگاتنگی با ایران دارد مسیرش را از عربستان جدا کرده تا ضمن حفظ روابط خود با ایران کشورهای عضو همکاری خلیج فارس را متقاعد کند با ایران نیز رفتاری متعادل و متوازن داشته باشند. در سفر اخیر دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا به ریاض و دیدار با سران کشورهای عضو همکاری شاهد آن بودیم که واشنگتن سیاست خود را بر برقراری مجدد کشورهای عضو شورای همکاری با رژیم صهیونیستی متمرکز کرد. در این میان نیز عربستان فشار ها برای روابط با رژیم صهیونیستی و بازگشایی سفارتخانه این رژیم در کشورهای عضو را تشدید کرد. پاسخ قطر به این فشارها منفی بود و همین امر نیز خشم عربستان را برانگیخت.

در این میان قطر بشدت از سوی بحرین، امارات، لیبی، یمن و همچنین مصر به علت دریافت کمک های مالی فراوان از سوی عربستان تحت فشار قرار گرفته است.

تنش ها و درگیری ها میان کشورهای عضو به قدری زیاد شده است که این امر حتی می تواند به فروپاشی تدریجی شورای همکاری خلیج فارس بینجامد و در این میان قطر و پادشاهی عمان از این شورا خارج شده و شورای موازی ایجاد کنند. نکته مهم این است که در حال حاضر قطر در شرایط سختی قرار گرفته است و حتی برخی منابع خارجی گمانه زنی کرده اند که ممکن است عربستان دست به ماجراجویی و حتی گزینه نظامی علیه این کشور بزند. ریاض در این میان تلاش خواهد کرد با لابی کشورهایی مانند سودان، الجزایر و سومالی و دیگر کشورهای عضو عرب و جدا کردن قطر از ایران، انزوای سیاسی برای این کشور را تشدید کرده و از طریق اعمال چنین فشارهایی دست به ایجاد جبهه جدیدی بزند. در هر صورت وضعیت آن سوی خلیج فارس بسیار متشنج است و در این میان دولتمردان جمهوری اسلامی ایران باید با تدبیری خردمندانه اوضاع را زیر نظر داشته باشند و این نکته را از یاد نبرند که هر تنشی در منطقه، امنیت ملی ما را با خطری اساسی مواجه خواهد کرد.