از دوره پهلوی اول که نظامات و ساختار اداری و اقتصادی کشور به شکل کنونی آن نضج گرفت، تجارت یکی از موضوعاتی بوده که به اشکال مختلف در این ساختار جایگاه مشخصی داشته است. در پاره ای از مقاطع ساماندهی فعالیت های تجاری در قالب یک وزارتخانه مستقل بوده و در دورانی هم جایگاه این فعالیت ها در درون سایر وزارتخانه ها تعریف می شده است.طی برنامه های عمرانی اول تا سوم قبل از انقلاب اسلامی که رویکرد درون گرا و تولیدمحور داشته است، تجارت، جایگاه چندان رفیعی را در سیاست های اقتصادی کشور به خود اختصاص نداده است. از برنامه عمرانی چهارم قبل از انقلاب که جهت برنامه به سمت اقتصاد باز تغییر یافت وزن تجارت در اقتصاد