آرشیو چهارشنبه ۲۹‌شهریور ۱۳۹۶، شماره ۶۵۹۹
صفحه آخر
۲۴
ایران نگاری

به بهانه سالمرگ «آرتور آپهم پوپ»

هنرنگار تاریخ ایران

علی رنگچیان (طراح و مجری «تجربه گردشگری شهری»)

یکی از مهم ترین بنیانگذاران موسسه آسیایی دانشگاه پهلوی که به مدت 24 سال آن را هدایت کرد، آرتور آپهم پوپ (Arthur Upham Pope) از بزرگترین محققانی بوده که فرهنگ و معماری ایران را به جهانیان معرفی کرد.

وی پس از درگذشتش در 3 سپتامبر 1969 در شیراز به اصفهان انتقال داده شد تا مطابق وصیتش در کنار زاینده رود دفن شود. اتفاقی که 8 سال بعد، پس از مرگ همسرش، فیلیس آکرمن در سال 1977 تکرار شد و این دو دلباخته فرهنگ ایرانی را در سرزمین رویاهایشان ماندگار کرد تا به قول آرتور پوپ «جسدم را به خاطر عشقی که به ایران و ایرانیان داشتم به خاک آن تسلیم و قلبم را نیز به مردم ایران تقدیم می نمایم.»

پوپ در سال 1304 به دعوت حسین علاء به تهران آمد و برای مقامات دولتی و رضاشاه در مورد هنر ایرانی سخنرانی کرد. او در سخنانش از هنر و معماری ایران باستان تعریف و تمجید بسیاری کرد و خیلی مایل بود ایرانیان قدر هنر و تاریخ هنر خویش را بدانند. وی در آن جلسه تاکید کرد که معماری ایران جدید به جای الگوبرداری از معماری مدرن غرب باید از روی معماری کهن خویش الگو بگیرد و از همینجا بود که می توان نفوذ وی را در طراحی ساختمان هایی همچون شعبه اصلی بانک ملی، کاخ مرمر و موزه ایران باستان دید. پوپ از 1304 تا 1314 مشاور افتخاری دولت ایران و عضو فرهنگستان ایران شد. به پیشنهاد و همت پروفسور پوپ سه کنگره جهانی هنر و باستان شناسی ایران توام با سه نمایشگاه جالب در سال های 1306 در شهر فیلادلفیا امریکا، 1309 در لندن و 1314 در لنینگراد و مسکو با شرکت کشورهای مهم عالم و صدها نفر کارشناس نامی تشکیل شد که در عرضه داشتن و شناساندن اهمیت و انواع هنر ایران به مردم اروپا و امریکا نقش موثری ایفا کرد. از نظر اهمیت ایران شناسی شاید بتوان گفت که مهم ترین اثر پوپ، گنجینه تصاویری است که با همسرش از ایران تهیه کرد؛ او در میان سال های 1929 تا 1939 مجموعا نزدیک به 10 هزار تصویر از بناهای تاریخی ایران عکسبرداری کرد که هنوز هم پس از سال ها، در دانشگاه های غرب مورد استفاده ایران شناسان است.