تقریبا همه ما می توانیم مسیر رسیدن به خانه، آخرین سفری که همراه خانواده یا دوستان داشتیم یا چهره دوستان نزدیکمان را به خاطر آوریم. این به یادآوردن خاطرات مختلف، بخشی عادی از زندگی ماست که شاید بسادگی از کنار آن بگذریم.

با این حال، زندگی افرادی که به دلیل آلزایمر یا آسیب های مختلف دچار فراموشی می شوند به خاطر همین ناتوانی در به یادآوردن خاطرات مختلف به طور جدی دچار اختلال می شود. با وجود پیشرفت های صورت گرفته در زمینه شناخت مغز، هنوز نتوانسته ایم به سازوکار شکل گیری خاطرات در مغز دست یابیم، اما مطالعه ای که برای نخستین بار در جهان در دانشگاه کالیفرنیا به انجام رسیده، توانسته دروازه ای جدید را برای شناخت هرچه بهتر این فرآیند بگشاید. در این مطالعه برای نخستین بار در جهان از واقعیت مجازی برای بررسی عملکرد مغز حین ایجاد خاطرات مختلف استفاده شد. واقعیت مجازی، نوعی فناوری است که کاربر با گذاشتن عینکی ویژه روی چشمانش، محیطی سه بعدی را می بیند و گویی در دنیایی کاملا مجازی قرار دارد. این فناوری، کاربردهای زیادی بویژه در صنعت بازی های رایانه ای دارد. در این پژوهش، ابتدا یک پروتز ویژه درون مغز یک بیمار کار گذاشته شد. در گام بعدی از این فرد خواسته شد عینک ویژه واقعیت مجازی را روی چشمان خود گذاشته و در مسیری که با این عینک مشاهده می کرد، حرکت کند. در دو طرف این مسیر، لامپ های مجازی قرار داشت و فرد می توانست مسیر درست را بیابد. در مرحله بعدی، از این فرد خواسته شد این مسیر را دوباره بپیماید، اما این بار دیگر خبری از لامپ های راهنما نبود. به این ترتیب امکان بررسی میزان به خاطرآوری مسیر برای پژوهشگران فراهم می شد. در این فرآیند، فعالیت های الکتریکی صورت گرفته در اعماق مغز بیمار توسط پروتز قرار گرفته در آن دریافت و به یک گیرنده در آزمایشگاه ارسال می شد.

بررسی الگوی این امواج، می تواند الگوی شکل گیری خاطرات و فراخوانی آن را نشان دهد. پژوهشگران امیدوارند در آینده بتوانند از این شیوه و فناوری واقعیت مجازی برای کاهش علائم فراموشی و بهبود عملکرد مغز در فراخوانی خاطرات استفاده کنند.