آرشیو شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۶، شماره ۳۹۷۶
سیاست نامه
۱۴

کتابخانه

نوابغ سخن

«نابغه همیشه فراتر از عصر خویش است.» ما نمی توانیم با قرن بیست و یکم مواجه شویم و منتظر ظهور استراوینسکی یا لوئی آرمسترانگ، پیکاسو یا ماتیس، پروست یا جیمز جویس دیگری در این قرن باشیم. دیگر امید به ظهور دانته یا شکسپیر، باخ یا موتسارت، میکل آنژ یا داوینچی انتظاری بی جاست. اما در عین حال ما خواهان و نیازمند چیزی هستیم که فراتر از قرن بیست و یکم باشد حال به هر صورتی که بروز کند.

کتاب «نبوغ» به ما کمک می کند تا با دقت نظر بر وجوه شخصیت و دستاوردهای خلاق ترین کسانی که پیش از ما زیسته اند برای قرن پیش رو آماده باشیم.

«نبوغ» در واقع سیمای پنجاه نابغه سخن است که با ترجمه محبوبه مهاجر به همت انتشارات «هرمس» منتشر شده است.

سقراط، افلاطون، مونتنی، شکسپیر، گوته، فروید، داستایوفسکی، نیچه، چخوف، کافکا، همینگوی و... از جمله پنجاه چهره ای هستند که در این کتاب به زندگی و سیر فکری آنان پرداخته شده است.

تاریخ دیوانگی بشر

پاسکال می گفت: «دیوانگی بشر آنچنان ضروری است که دیوانه نبودن خود شکل دیگری از دیوانگی است.»

انسان مدرن در قلمرو آرام و بی کشمکشی که در آن جنون بیماری روانی تلقی می شود، دیگر با دیوانه گفت وگویی ندارد. در یک سو انسان عاقل جای دارد که پزشک را به نمایندگی از خود به سوی جنون می فرستد و بدین ترتیب هر نوع رابطه با جنون را خارج از کلیت مجرد بیماری ناممکن می کند. در سوی دیگر دیوانه جای دارد که با غیر خود تنها با میانجی خردی که آن هم مجرد است ارتباط حاصل می کند.

«تاریخ جنون» نوشته فیلسوف مشهور فرانسوی میشل فوکو با ترجمه فاطمه ولیانی توسط نشر «هرمس» منتشر شده است.

کشتی دیوانگان، حبس بزرگ، چهره های جنون، پزشکان و بیماران، وحشت عظیم و... از مهم ترین سرفصل های این کتاب هستند.

ادبیات فارسی از انقلاب مشروطه تا امروز

«فرهنگ ادبیات فارسی معاصر»، راهنمای ساده ای است برای رفع نیاز آنی علاقه مندان ادبیات معاصر فارسی. محمد شریفی، نویسنده و گردآورنده این کتاب سعی کرده مجموعه ای از اطلاعات لازم را برای خوانندگان حرفه ای یا نیمه حرفه ای به صورتی مدون فراهم کند تا حتی الامکان پاسخگوی پرسش هایی باشد که برای ایشان مطرح می شود و راه را برای ادامه مطالعه شان هموار سازد. مهم ترین ویژگی این فرهنگ، گرد آمدن اطلاعات گوناگون ادبی در کنار یکدیگر است – از شرح احوال شاعران و نویسندگان تا خلاصه رمان ها و نمایشنامه ها و برخی از داستان های کوتاه و همچنین اصطلاحات و آرایه های برخی اشارات ادبی.

در این فرهنگ، بنیاد کار بر ادبیات خلاقه و به ویژه ادبیات داستانی است و از حیث دایره شمول، در برگیرنده ادبیات نوین ایران از حدود انقلاب مشروطه تا امروز است. محمد شریفی، گردآورنده این کتاب در مقدمه ای که بر آن نوشته، آورده است: «تقریبا 90 درصد رمان ها، نمایشنامه ها و داستان های کوتاه یعنی چیزی حدود 180000 صفحه را شخصا خوانده و تلخیص و اطلاعات لازم را از آنها استخراج و در مورد حدود 10 درصد باقیمانده حتی الامکان از منابع موثق استفاده کرده ام.» علاوه بر مراجعه موردی، خواننده علاقه مند می تواند این کتاب را از ابتدا تا انتها بخواند و پس از مطالعه خلاصه و محتوای آثار مشهور ادبی که ضیق وقت و دیگر گرفتاری ها مجال مطالعه آنها را نمی دهد – اگر آن خلاصه را موافق سلیقه خود یافت- به سراغ متن اصلی برود. «فرهنگ ادبیات فارسی معاصر» به همت محمد شریفی و توسط نشر «نو» منتشر شده که اکنون در دسترس علاقه مندان به زبان، ادب و فرهنگ فارسی معاصر قرار دارد.