آرشیو پنجشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۶، شماره ۳۹۸۱
سیاست نامه
۱۰

کتابخانه

نگاهی فلسفی به حسد

«حسد» یکی دیگر از مجلدات مجموعه هفت گناه کبیره است که انتشارات ققنوس به انتشار ترجمه فارسی آن همت گماشته است.

به باور جوزف اپستاین منشا حسد، درست مانند منشا خرد، ناشناخته و رازی سر به مهر است. ممکن است افرادی که به دین خود مطمئن اند بگویند حسد شمه ای گناه اصلی است.

انجیل پر است از داستان هایی در باب حسد. در برخی از آنها حسد به رفتار آدمی راه پیدا کرده و در برخی دیگر مقهور شده است. مفهوم حسد در آثار مختلف نیچه جاری و ساری است. به عقیده نیچه، آتش انقلاب فرانسه و انقلاب های در پی آن را حسد شعله ور کرد. او بر این فرض پافشاری می کرد که انسانی که از لحاظ معنوی چیزی در چنته ندارد به انسانی که ارزش معنوی بالایی دارد حسادت می ورزد.

غبطه، تشخیص حسادت، رذیلت نهان، سیمای ساده رذالت، لذت بردن از سقوط، حسد حرفه ای، سلامت روانی متزلزل و... از مهم ترین بخش های این کتاب هستند.

درباره شناخت

«مقدمه ای بر فلسفه علوم شناختی» نخستین متن اساسی در ارایه یک بررسی جامع از علوم شناختی در معنای کامل آن است. رویکرد ویژه هره به علوم شناختی، رویکردی ترکیبی است میان دو قطب اصلی موجود در علوم شناختی: یعنی رویکرد گفتمانی محض از یک سو و رویکرد عصب زیست شناختی محض از سوی دیگر رویکردی میانه وجود دارد که در آن سه دستور زبان شخص بنیاد، اندام واره بنیاد و ملکول بنیاد با یکدیگر همساز می شوند.

برای رسیدن به چنین تعادلی، هره در فصول مختلف این کتاب نخست می کوشد هستی شناسی واقع گرایانه و قابل دفاعی برای روانشناسی و علوم شناختی فراهم آورد. آنگاه از خلال معرفی ابزارهایی مفهومی مانند مدل، دستور زبان، معنا، جهت مندی، هنجارمندی و موضع مندی، نوعی مطالعه غیرتقلیل گرایانه و غیرشیء انگارانه از قلمرو انسان و جهان اجتماعی او پیشنهاد می کند. نویسنده در نهایت هم نشان می دهد که این برنامه پیشنهادی چگونه می تواند با نمونه ها و مسائل انضمامی و ملموس رو به رو شود و در کجا از رویکردهای رایج فاصله می گیرد. این کتاب به تازگی با ترجمه حسین شیخ رضایی و مجید داودی بنی توسط نشر نو منتشر شده که از جمله مهم ترین سرفصل های آن می توان به علمی برای شناخت روان، هستی شناسی، درک روش علمی، روان شناسی در مقام دانش جوهرهای ذهنی، دستور زبان و شناخت، مرحله تحلیلی و اختلالات شناختی اشاره کرد.

اخلاق در عصر مهندسی ژنتیک

پیشرفت های اخیر علم ژنتیک درمان بسیاری از بیماری ها را میسر ساخته و امیدواری هایی را برای درمان بسیاری از بیماری های بی درمان ایجاد کرده است. از سوی دیگر این پیشرفت ها دخالت انسان را در قلمروهایی میسر ساخته که تاکنون از دسترس او خارج بوده است. قلمروهای وسیعی که از تولید نوزادان آزمایشگاهی، درمان ناباروری، دستکاری های ژنتیک برای تقویت حافظه و عضلات گرفته تا انتخاب جنسیت و ویژگی های جسمی و ذهنی نوزادان و تراریخته سازی حیوانات و حتی انسان ها را دربرمی گیرد. انسان از نظر اخلاقی تا چه حد می تواند در این گستره پیش برود؟ آیا برنامه ریزی برای کودکان پیش از تولدشان و حتی پس از تولد اشکال اخلاقی ندارد؟

سندل در این کتاب می کوشد مبنایی برای پاسخگویی به چنین پرسش هایی ارایه و توضیح دهد که چرا مهندسی ژنتیک و پیشرفت های شگفت انگیز آن چنین دغدغه هایی را برانگیخته است.

«انسان بی نقص» نوشته مایکل سندل با ترجمه افشین خاکباز توسط انتشارات «نشر نو» منتشر و در دسترس علاقه مندان قرار دارد.

اخلاق بهبود، کودکان طراحی شده و والدین طراح، مسائل اخلاقی جنین و... از مهم ترین سرفصل های این کتاب هستند.