آرشیو چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۶، شماره ۶۷۰۷
صفحه آخر
۲۴
نت

به بهانه تولد هشتاد و چهارسالگی استاد اکبر گلپایگانی

تلاقی ذات و اکتساب

حسین علی شاپور (خواننده موسیقی ایرانی)

هنر استاد اکبر گلپایگانی را از دو منظر می توان به بررسی نشست؛ نخست بهره مندی او از توانایی هایی که ودیعه خداوندی و مرتبط با نمودهای بی توضیح و توشیح آفرینش است. وسعت مطلوب و کارآمد صدا؛ جنس صوتی که بنا به نظر قاطبه اهل فن، از زیباترین اصوات تاریخ آواز ایران است، ذخیره تنفسی حیرت انگیزی که اجازه اجرای جملات بلند آوازی را به او می دهد و تحریرهای منظم و مرتب همراه با مخارج صحیح و مطلوب که اجازه اجرای جملات بلند موسیقایی را به او می دهند، در زمره صفات ذاتی و خدادادی آواز او محسوب می شوند.

اما ورای آنچه که صدای استاد اکبر گلپایگانی به لحاظ ذاتی داراست، تلاش های او در زمینه اکتساب ظرایف و لطایف آواز ایرانی، نقشی کاملا تعیین کننده و اساسی در فراهم آوردن جایگاه ویژه او به عنوان یکی از بارزترین آوازخوانان تاریخ موسیقی ایران دارد. 9 سال تلمذ در محضر استاد نورعلی خان برومند آن هم به صورت دائمی، از گلپایگانی ردیف دانی قابل نیز ساخته است. کما اینکه در سال های اخیر ماحصل تلاش های سالیان او در حوزه ردیف، به صورت ردیف مدون آوازی با روایت ایشان منتشر و در دسترس علاقه مندان قرار دارد که ردیفی جامع و قابل توجه و تامل است و می تواند مورد استفاده هنرجویان آواز قرار گیرد. همین ویژگی، یعنی تسلط او بر ردیف، به علاوه ویژگی های شخصی و شخصیتی، از او آوازخوانی بداهه ساز و بداهه خوان، با توانایی های شگرف در مرکب خوانی و مدگردانی های دشوار ساخته و این ویژگی، حتی مورد تایید استادانی چون غلامحسین بنان نیز بوده است.

اما مهم ترین ویژگی آواز گلپایگانی - با وجود تسلط بی چون و چرایش بر ردیف - گریز او از جملات معمول ردیفی و ایجاد و ارائه لحنی کاملا تازه در آواز است و این مساله ای است که از او آوازخوانی صاحب سبک ساخته است. سطوت این سبک آن چنان است که وی را به یگانگی در موسیقی ایران رسانیده و هرچند کسانی سعی وافر کردند که حتی مقلد او باشند، تمامی این تلاش ها مقهور ذات بی بدیل و کوشش فراوان و زمانه طلایی رشد و ظهور استاد گلپایگانی شد تا نام او به عنوان یکی از درخشان ترین ستارگان موسیقی ایران، یگانه باقی بماند.