آرشیو شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۹۶، شماره ۶۷۲۰
اندیشه
۱۵
پیشخوان

جامعه شناسی خودمانی و شرق شناسی

آرمین امیر (انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات)

طبیعتا ایرانیان همچون ملت های دیگر از دیرباز به «ویژگی های خویش» اندیشیده اند و در تاریخ نمونه های زیادی می توان از این «واکاوی» سراغ گرفت، اما نقطه عطف این تلاش ها اوایل دهه 1340 و انتشار دو کار تاثیرگذار بود؛ اولی کتاب «خلقیات ما ایرانیان» اثر محمدعلی جمالزاده و دومی «سازگاری ایرانی» نوشته مهدی بازرگان است. وجه مشترک هر دو نوشته نسبت دادن برخی صفات مثبت و منفی به ساکنان ایران زمین و قائل شدن سهمی برای خلقیات منفی در توسعه نیافتن ایران است.«جامعه شناسی خودمانی و شرق شناسی» با عنوان فرعی «تحلیل گفتمان آثار حسن نراقی با الگوی تبارشناسی ادوارد سعید» که بتازگی روانه بازار نشر شده است می کوشد تا به بررسی این گفتمان بپردازد. به زعم نگارنده، این گفتمان، حاکمیت خود را با جمالزاده تثبیت کرد و در نراقی و سریع القلم به اوج می رسد. برخی این گفتمان را خودزنی نامیده اند اما مولف این اثر ترجیح می دهد با تکیه بر ادبیات دانش پسا استعماری امروز، آن را «گفتمان خودشرق شناسی» بنامد.

منش ملی/ روش پژوهش/ چارچوب مفهومی/ تحلیل یافته ها/ نراقی/ جامعه شناسی؛ عنوان 6 فصلی هستند که مولف بحث خود را در قالب آنها بیان کرده است.