آرشیو یکشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۶، شماره ۵۰۷۱
سیاسی
۲
نگاه

تناقض حرف و عمل اروپا

دکتر نوذر شفیعی

اتحادیه اروپا مدعی است که برجام توافق نامه خوبی بوده و دارای پیامدهای مثبت از جمله کمک به صلح و امنیت بین المللی است، لذا باید مانع نقض برجام از سوی کشورهای عضو این توافق شود.

در عین حال باید توجه داشت که در عرصه عمل، کشورهای اروپایی معمولا تاثیرگذارند نه تعیین کننده، بنابراین اگر آمریکا به دنبال نادیده گرفتن برجام باشد شاید اروپا نتواند مانع بزرگی در این زمینه ایجاد کرده و توانایی چنین کاری را نیز داشته باشد، بلکه صرفا می تواند در سخن و چارچوب دیپلماسی، پاره ای از اظهارنظرها و موضع گیری ها را داشته باشد. بنابراین این گونه نیست که تصور کنیم اروپا آماده ورود به چالش با آمریکا در مورد برجام باشد. چرا که اروپا و آمریکا با وجود این که در حوزه مسائل اقتصادی و برخی مسائل سیاسی می توانند با هم رقابت داشته باشند، اما در حوزه امنیت دیدگاه مشترک داشته و در کنار هم هستند، لذا در نهایت ممکن است اروپا به برجام پایبند بماند، اما این پایبندی الزاما به این معنا نیست که بتواند آمریکا را وادار به پایبندی و عدم نقض برجام کند. مگر این که اروپا در قالب برنامه های موشکی، توانمندی های منطقه ای و موضوعات حقوق بشری، برجام های دیگری را آنگونه که آمریکا خواهان آن است شکل دهد. به نظر می آید چنین تصویری را می توان از نقش اروپا در وادار کردن آمریکا به رعایت برجام در نظر گرفت.

اما جمهوری اسلامی از اتحادیه اروپا انتظار دارد که آمریکا را وادار به رعایت و پایبندی به برجام کند، چرا که این مساله را می توان بخشی از تعهدات اعضای برجام دانست، اما میزان تحقق چنین انتظاری در عرصه عمل مشخص نیست.

در ضمن با توجه به مطرح شدن برجام بدون آمریکا، بعید می دانم چنین امری محقق شود چرا که تهدیداتی که آمریکا می تواند علیه کشورها وضع کند مانع از آن است که اروپاییان بتوانند بدون ملاحظه آن تهدیدات با ایران وارد تعامل شوند. البته در اروپا تلاش هایی برای حفظ برجام صورت می گیرد، اما نتیجه آن به شرایط آینده بستگی دارد.