آرشیو چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۷، شماره ۴۰۸۳
جلد دوم
۷
یادداشت

مترجم همراه نویسنده نیست

آرش عباسی ( نویسنده و کارگردان)

امری که در مورد کتا ب های تئاتری و نمایشنامه های تئاتری در نمایشگاه کتاب ذهن من را مشغول کرده است، وضعیت ترجمه کتاب های تئاتری است که رشد خوبی ازنظر کمی کرده است. خیلی روش شناس هستیم که از این نظر به روز هستیم و کتاب های تئاتری روز دنیا را در اختیار داریم.

باید بگویم که کتاب هایی که در کشور ما ترجمه شده است، حتی در کشور اروپایی هم موجود نیست. به نظرم این امر به چند دلیل است که شاید مهم ترین آن اشتیاق نویسندگان اروپایی به ترجمه آثارشان در ایران به زبان فارسی است. آنها زبان فارسی و حتی رسم الخط زبان فارسی را شیرین می دانند.

تا اینجا این امر انتشار کتاب هایی خارجی برای ما امتیاز است: اما اگر لایه های بیرونی این امر را بشکافیم و درونی به این قضیه نگاه کنیم متوجه نکات دیگری می شویم. به عنوان مثال به عنوان یک تئاتری با رصدی که هرساله در نمایشگاه کتاب و در طول سال نسبت به کتاب های تئاتری دارم اسم نویسنده، نام نمایشنامه را که می بینم برای خرید اثر ترغیب می شوم، اما وقتی شروع به خواندن آن می کنم، به این نکته می رسم که ترجمه ها اشتباهات فاحشی دارد. دلیل این موضوع هم ساده است، مترجم بر زبان مسلط است، اما آشنا به تئاتر، فضای تئاتری و اصطلاحات تئاتری نیست. به همین دلیل نیمی از کتاب ها را بعد از خواندن 30 صفحه رها می کنم. مطمئن هستم که مخاطبان هم متوجه این امر می شوند.

متاسفانه باید بگویم که این کتاب ها شکیل هستند، برای انتشار آن هزینه گزافی شده حتی مترجم هم زمان زیادی صرف آن کرده است اما ازنظر محتوا بسیار ضعیف هستند. این سوال مطرح می شود که چرا مترجم ها به سمت این کتاب ها می روند؟ به عبارت دیگر مترجم نتوانسته است حق مطلب را ادا کند و دافعه ایجاد می کند. نتیجه این امر هم ساده است: دل زدگی مخاطب. در مقابل هم ترجمه هایی داریم که بارها تجدید چاپ شده اند. دلیل آن هم ساده است پشت اسم نویسنده، نمایشنامه یک مترجم حرفه ای ایستاده است.